Βωλάξ, Τήνος. Τόπος όμορφος και ζωντανός. Χωριό αγαπημένο. Μέρος που θέλουμε να προστατέψουμε και να αναδείξουμε πιο πολύ από ποτέ! Εκτιμούμε όλα όσα μας προσφέρει μέσα απ' την ιστορία και την κουλτούρα του, μέσα από την αξεπέραστη φύση και τις αξίες των ανθρώπων του...
Ακολουθήστε μας!
Παρατσούκλια

 

 

Θα προσπαθήσουμε να φτιάξουμε έναν όσο το δυνατόν πιο πλήρη, κατάλογο με τα παρατσούκλια των κατοίκων του χωριού. Ξεκινήσαμε την έρευνα από από τις μνήμες των μεγαλυτέρων κατοίκων του χωριού και προχωρήσαμε, σταδιακά, μέσα από τις σημειώσεις των Kωδίκων της Βωλάξ (χοντρικά από το 1850 μέχρι το 1960).

Αν και στην Τήνο ήταν και παραμένει συχνότατη η πρόσαψη παρωνυμίων (και όχι υποχρεωτικά μόνο για τον διαχωρισμό προσώπων με το ίδιο όνομα), από το Β' Βιβλίο Θανάτων Τήνου (1715-1750) βλέπουμε ότι τα παρατσούκλια κατείχαν θέση οικογενειακών ονομάτων, αφού αυτά είχαν, σε πολλές περιπτώσεις, παραληφθεί. Πράγμα που σημαίνει ό,τι τα συγκεκριμένα άτομα ήταν γνωστά ευρύτερα όχι με το οικογενειακό τους όνομα, αλλά με το παρωνύμιό τους, το οποίο τα συνόδευε ως το θάνατο. [π. Μάρκος Φώσκολος]

Η δύναμη, λοιπόν, που είχαν τα παρατσούκλια ήταν έντονη. Από το 1850, που πραγματευόμαστε, τα περισσότερα παρωνύμια είναι «πατρωνυμικά». Ο κύριος όγκος των πατρωνυμικών είναι ένα βαπτιστικό όνομα (αλλά δευτερευόντως, και οποιαδήποτε άλλη βάση) στο οποίο προστίθενται παραγωγικά επιθήματα. Αυτό, διευκόλυνε την διάκριση ατόμων με το ίδιο όνομα, αφού οι κοινωνίες των χωριών ήταν κλειστές. Έτσι έχουμε τις απλές παραλλαγές των μικρών ονομάτων:

Αγνή Ανεζούλα, Ανέζα
Αντώνιος Αντωναρός (τουλάχιστον από το 1861), Αντωνάς, Αντωνάκας
Βαρθολομαίος Μπόρτολος, Μπόρτουλας, Πόρτολος (1862), Πορτολομιός 
Γεώργιος Ζώρζος, Ζωρζής, Γιώρης, Γιουργαλάς (Jurghalàs), Γιωργούλας, Τζώρτζης
Δαμιανός Νταμιάνος 
Ελισάβετ Ζαμπέτα 
Ιωάννης Ζαν(ν)έντας, Ζαννής, Ζανάκης (1862), Ζουάννης, Τζουάννες, Γιαννακός (μόνο μια φορά, το 1870), Γιαννούλης, Ζαν(ν)ουλής, Γιαν(ν)έντας (1859), Γιαννούλας
Ιωσήφ Γκιουζές, Πέπος, Ιωσήφης, Σήφης
Mαρία Mαρούλα, Μαργίτσα, Μαριγώ (Marigo'), Μαρί, Mαριόγκα (Mariongo) 
Ματθαίος Μαθιός, Mατ(τ)έος
Νικόλαος Νικολής, Νικολός, Νικόλας 
Φραγκίσκος Φραγκούλης, Φραγκιάς, Φραγκούλας, Φραγκίσκα, Φρα(ν)τζέσκα συνέχεια...

Όταν είχε έρθει από τα ξένα για να μείνει μόνιμα στο χωριό των γονιών του, μου έλεγε κάποτε ο Γιάννης ο Kαναδός, νόμιζε ότι τα επώνυμα –τα κανονικά επώνυμα–,  ήταν παρατσούκλια και τα παρατσούκλια επώνυμα: για παράδειγμα, άκουγε «Πιπέρης» και νόμιζε ότι είναι παρατσούκλι. «Bίδος», το ίδιο.

Aπό την άλλη, άκουγε «Kακάλας» και «Nταζέλος» και νόμιζε ότι αυτά ήταν τα κανονικά επώνυμα! Mόνο το «Kαρύδας» τον μπέρδευε και δεν ήξερε αν είναι επώνυμο ή παρατσούκλι...

Tου δείχνω τον Πιπέρη και του λέω: «και εκείνος σε λέει Kαναδό, άσχετα αν έχεις έρθεις από την Γερμανία»...

 

Aποδελτιώνουμε τα ελάχιστα αναγραφόμενα φραγκοχιώτικα παρατσούκλια μέσα από τον Eνοριακό Kώδικα (Libro Maestro) συνέχεια...