Βωλάξ, Τήνος. Τόπος όμορφος και ζωντανός. Χωριό αγαπημένο. Μέρος που θέλουμε να προστατέψουμε και να αναδείξουμε πιο πολύ από ποτέ! Εκτιμούμε όλα όσα μας προσφέρει μέσα απ' την ιστορία και την κουλτούρα του, μέσα από την αξεπέραστη φύση και τις αξίες των ανθρώπων του...
Ακολουθήστε μας!

φρερ

Εμφανίζονται αναρτήσεις με την ετικέττα φρερ.   Ολες οι ετικέττες, Ολες οι αναρτήσεις

Eίναι γνωστό ότι η ικανότητα μάθησης επηρεάζεται από τα ερεθίσματα και την αλληλεπίδραση με το περιβάλλον. Σε μια από τις πιο επαινετές διδακτικές επιλογές των Μαριανών Αδελφών είναι και το ετήσιο ταξίδι στην Tήνο, μαζί με μαθητές των Λεοντείων Λυκείων.

To ταξίδι στον κόσμο της γνώσης περνάει μέσα από δεκάδες σταθμούς: τις τέχνες και τον πολιτισμό, την πίστη και τις παραδοσιακές αξίες, την απέραντη φύση με τα αρώματα, τα χρώματα, την ποίηση... Kαι αυτό το υπέροχο ταξίδι της μόρφωσης δεν τελειώνει ποτέ: είναι μια αέναη προσπάθεια απόκτησης ή, καλύτερα, κατάκτησης γνώσης, δεξιοτήτων και εμπειριών. Eμπειρίες μάθησης που ακολουθούν τα παιδιά σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους. συνέχεια...

Αρχιτεκτονικά στοιχεία

Στις Κυκλάδες (Άνδρος, Tήνος, Mύκονος κ.λπ.) κάπασο λένε την απόληξη της καμινάδας με ένα «ανάποδο» κιούπι, τη κεραμική καπνοδόχο.

Oι παλιοί κάπασοι ήταν κιούπια μετρίου μεγέθους, τοποθετημένα ανάποδα, που τους έλειπε ο πάτος. Όταν ήθελαν να τα «σφραγίσουν», αν το οίκημα δεν χρησιμοποιείτο, τα έκλειναν από επάνω, ακουμπώντας μια βαριά πλατιά πέτρα. Oι σημερινοί «παραδοσιακοί» κάπασοι είναι, πάλι, ανάποδες στάμνες, που έχουν όμως κρατήσει τον πάτο τους και τους έχουν αφαιρεθεί τμήματα τοιχωμάτων αφήνoντας τριγωνικά ανοίγματα που επιτρέπουν την έξοδο του καπνού.

Tα παλιά χρόνια, αρκετά συχνά, τα κιούπια αυτά ήταν λεπτόφλουδα (ή δεν είχαν ψηθεί σε έντονη φωτιά) με αποτέλεσμα ο αέρας και η βροχή να δημιουργούν μεγάλες φθορές. Στα τέλη Σεπτεμβρίου, λίγο πριν ξεκινήσει ο χειμώνας με τις βροχές του, κυλίντριζαν τα δώματα ώστε να «κάτσει» το χώμα και να μη στάζει εσωτερικά στις κάμαρες, ενώ φρόντιζαν τις ρωγμές του κάπασου με μπροσαλιάνα, ένα υλικό που έμοιαζε με τσιμέντο (βλ. φωτογραφία από τον παλιό κάπασο του μπαρμπα-Άγγελου, Πάσχα 1991). συνέχεια...

Tα σπίτια στο χωριό

Μένω σε ένα χωριό. Δεν είναι από αυτά τα κυκλαδίτικα χωριουδάκια που φαντάζεστε. Είναι από τα «ορεινά». Αυτά με τα σπίτια του μαζεμένα, δίπλα-δίπλα, μέσα στο ξερό τοπίο με το ελάχιστο πράσινο. Όταν πρωτοπήγα εκεί, στα πέντε μου χρόνια, όλα έδειχναν να ταιριάζουν: όλοι οι κάτοικοι μου φαίνονταν γέροι, παππούδες και γιαγιάδες, και τα σπίτια κι αυτά γερασμένα...

Tα περισσότερα οικήματα ήταν εγκαταλελειμμένα και μισογκρεμισμένα. Χαλάσματα ήταν χωρίς στέγη, βουλημένα όπως τα έλεγαν. Ασβέστης δεν υπήρχε, σε όσα σπίτια τα άσπριζαν, και τα περισσότερα έμοιαζαν πετρόχτιστα σαν να είχαν φτιαχτεί στην Ήπειρο και όχι στις Κυκλάδες. Κι όμως, εκείνα τα παλιά σπιτάκια είχαν το χάρισμα να δένουν τόσο αρμονικά με το περιβάλλον και την τριγύρω φύση, τόσο που θεωρεί κανείς ότι ήταν γεννήματα του ίδιου του μέρους.

Το χωριό είναι μικρό και όμορφο και τα καλοκαίρια ζωντανό· μέσα σε περίεργα στρογγυλά βράχια, ανεξερεύνητα μονοπάτια κι όμορφες κρυφές διαδρομές. Ότι φαινόταν μεγάλο το μικραίναμε και ότι ήταν μικρό μας φάνταζε μεγάλο... Τα χωράφια της εκκλησίας ήταν πολλά και εμείς τα αναφέραμε όλα σαν ένα, στον ενικό. Από την άλλη, τις μικρές βελανιδιές τις λέγαμε πλατάνια! Είχαμε μπερδέψει συμμαθητές και γνωστούς από την Αθήνα. Είχαμε μπερδευτεί κι εμείς.συνέχεια...

Ο frère Athanase –κατά κόσμον Αντώνιος Δελατόλλας 1911-1996– κατέγραψε σε 19 χειρόγραφες σελίδες, διαστάσεων Α4, την ιστορία της οικογένειάς του. Μεταφέρουμε εδώ, τα πιο ενδιαφέροντα αποσπάσματα από τις σημειώσεις του, με ιδιαίτερη έμφαση στα σχόλια για την μητέρα του, αφού η  καταγωγή της ήταν από το χωριό μας.

Η Μαρία Δελατόλλα, το γένος Φυρίγου (1880), αγάπησε με όλη της την καρδιά το χωριό. Αυτό το επιβεβαίωνε πολύ συχνά και η γιαγιά Μαρία Βίδου (γένος Φυρίγου, 1911-2008). Η Μαρία Δελατόλλα, όταν ερχόταν στο πανηγύρι της Καλαμάν, ήταν η μόνη γυναίκα που μπορούσε και έριχνε τριμπονιές! Μετά συγκινημένη έλεγε: «Τρέχω στα παιδιά μου, αλλά η καρδιά μου είναι στη Βωλάξ»... συνέχεια...

Σαν σήμερα (7.09.2011), πριν από 50 χρόνια, δέχθηκαν τους πρώτους μοναχικούς όρκους τους οι Μαριανοί αδελφοί Ignace (Καπετάνιος) και Nicola (Δελλατόλας). Ο πρώτος γεννήθηκε στο χωριό Βωλάξ, από μητέρα βωλακίτισα. Όσον αφορά τον δεύτερο (αδ. Νίκος), η γιαγιά του ήταν από το χωριό, ο δε πατέρας του Γιάννης, που άκουγε για τον παππού του Γιάννη Φυρίγο ή "Μάγειρα", έμεινε για κάποιο χρονικό διάστημα στην Βωλάξ.

Επίσης, από το δελτίο της καθολικής ενορίας του Πειραιά «Άγιος Παύλος» (αρ.φύλλου 51) αναφέρει ότι την Κυριακή 11 Σεπτεμβρίου 2011 η αδελφή Agnès Ξενοπούλου του τάγματος του Αγίου Ιωσήφ, η οποία κατάγεται από πατέρα βωλακίτη (Νάτσιο Ξενόπουλο), θα εορτάσει τα 50 χρόνια της μοναχικής της ζωής, με Αρχιερατική Θεία Λειτουργία στην καθολική ενορία του Πειραιά στις 10:30 π.μ. Ευχόμαστε σε όλους, η Παναγία και ο Κύριος να είναι πάντα κοντά τους και να τους δίνουν δύναμη, υπομονή και φώτιση στην ισόβια άσκησή τους. Και οι τρεις τους συνεχίζουν να αποτελούν παράδειγμα για όλους μας.

Η Βωλάξ αποτελεί ένα μικρό υποσύνολο της κοινωνίας και υπήρξαν παιδιά της που στερήθηκαν τον γενέθλιο τόπο τους για να προσφέρουν περισσότερα σε περισσότερους. Όχημα γι' αυτή την κοινωνική και εκπαιδευτική προσφορά υπήρξε το τάγμα των Μαριανών Αδελφών. Και το χωριό μας, πίσω από αυτούς τους φωτισμένους ανθρώπους, δεν μπορεί να κρύψει την υπερηφάνεια του.

Ο ιδρυτής O Άγιος Μαρκελλίνος Champagnat (1789-1840) είναι ο ιδρυτής της μοναχικής εκπαιδευτικής κοινότητας των Μικρών Αδελφών της Παναγίας ή αλλιώς Μαριανών Αδελφών (κάποτε και Μαριστών). Γεννήθηκε στις 20 Μαΐου 1789 στο ορεινό χωριό Ροζέ της κεντρικής Γαλλίας και στα δύσκολα χρόνια της Γαλλικής Επανάστασης εργάστηκε κοντά στους νέους, αφιερώνοντας τη ζωή του στη διαπαιδαγώγησή τους. 

Η σπορά του ξεκίνησε στο γαλλικό έδαφος αλλά από το τέλος του 19ου αιώνα η Μαριανή Κοινότητα άρχισε να βιώνει έντονα τον ιεραποστολικό της χαρακτήρα, σε κάθε σημείο του πλανήτη. Οι μοναχοί του τάγματός του ταξίδεψαν σε ολόκληρο τον κόσμο (σήμερα υπάρχουν περίπου 5.000 Μαριανοί Αδελφοί) ιδρύοντας σχολεία, με αποστολή όχι μόνο τη μόρφωση αλλά και τη χριστιανική διαπαιδαγώγηση των νέων. 

Στις 18 Απριλίου του 1999 ο Μαρκελλίνος Champagnat ανακυρήχθηκε άγιος της Καθολικής Εκκλησίας ενώ, η μνήμη του εορτάζεται στις 6 Ιουνίου.

Εκπαίδευση και Ελληνισμός Η άφιξη των Αδελφών στις ακτές του Βοσπόρου γίνεται το 1892, και μέσα στα διάφορα εκπαιδευτικά ιδρύματα που υπηρέτησαν είτε στα περίχωρα της Κωνσταντινούπολης (Σκούταρι, Μακρίκιοϊ, Μπεμπέκ, Αγ. Στέφανος) είτε στην Σαμψούντα του Πόντου, φοίτησε πλήθος ελλήνων μαθητών. Την πρώτη χρονιά, μάλιστα, χωρίς βιβλία, «επειδή το τουρκικό τελωνείο τα κρατούσε προς εξέταση».

Πίσω, στον Ελλαδικό χώρο, από το 1838 (λίγο μετά την σύσταση του Ελληνικού κράτους) μέχρι το 1888 λειτουργεί το ενοριακό σχολείο «Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης», προάγγελος του Λεοντείου Λυκείου. Τον επόμενο χρόνο, 1889, δημιουργείται το νέο σχολείο με δαπάνες πάπα Λέοντος ΙΓ' (προς τιμήν του το ενοριακό σχολείο μετονομάζεται σε Λεόντειο). Εμπνευστής του, όμως, είναι ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιωάννης Μαραγκός, ο οποίος τίμησε τη Βωλάξ ως εφημέριος το 1865, ενώ, μέχρι το 1907 βρίσκεται υπό τη διεύθυνση των Σαλεσιανών Πατέρων.

Η ιστορία της Μαριανής Κοινότητας στην Ελλάδα αρχίζει στις 15 Σεπτεμβρίου του 1907, ημέρα άφιξης των τεσσάρων πρώτων μελών της στο Λεόντειο Λύκειο της Αθήνας, και δυο χρόνια μετά μεταβιβάζεται η διοίκηση σστους Μαριανούς. Από εκείνη την ημέρα εφαρμόζονται οι χριστιανικές παιδαγωγικές της Μαριανής Παιδαγωγικής, καλλιεργείται η ευλάβεια προς την Θεοτόκο, τονίζεται η αξία της συνεργασίας και προωθείται η φιλανθρωπία, η αλληλοβοήθεια και η ύπαρξη του οικογενειακού πνεύματος.

Οι Μαριανοί στην Τήνο
Οι Μαριανοί Αδελφοί αγοράζουν το 1948 από τις Ουρσουλίνες Καλόγριες (οι οποίες εγκαταστάθηκαν στο νησί το 1862) το παραθαλάσσιο θέρετρο της Κολυμπήθρας. Εκεί περνούν μέχρι και σήμερα τις ολιγοήμερες διακοπές τους, ενώ, αφιερώνουν μια εβδομάδα ετησίως στις πνευματικές τους Ασκήσεις. Παράλληλα, κάθε χρόνο οργανώνουν κατασκηνώσεις για καθολικά παιδιά από όλη την Ελλάδα (Από το χωριό, ο Δημ. Ιγν. Βίδος έζησε πάμπολλες κατασκηνώσεις εκεί) και τώρα τελευταία από πολλές άλλες χώρες. Παράλληλα διαθέτουν το χώρο για συνάξεις κατηχητικών και θρησκευτικών οργανώσεων. [Μαριανοί Αδελφοί, Κολυμβήθρα Τήνου. Τηλ.: 22830-51115]

Οι Μαριανοί και το χωριό
Μέλος των Μαριανών αδελφών αποτελεί ο fr. Georges (Γεώργιος Βίδος), γιος του Γεωργίου και της Μαρίας Βίδου το γένος Φυρίγου. Ο αδ. Γεώργιος γεννήθηκε στη Βωλάξ στις 3.02.1941 και ήταν το μικρότερο παιδί της εξαμελούς οικογενείας του. Βαφτίστηκε με το όνομα αυτό στις 12.02.1941 τιμώντας τον συνονόματο θείο του, ιερέα Δον Γιώργη Φυρίγο, που είχε πεθάνει μόλις τρεις μήνες πριν. Η έντονη θρησκευτική ζωή και το καλό παράδειγμα των γονιών του άσκησαν σ' αυτόν ευεργετική επίδραση. O fr. Georges αφιερώθηκε οριστικά στον Θεό ως μέλος της Αδελφότητας στις 31.08.1966, ενώ, οι γονείς του δούλεψαν –ως πολιτικό προσωπικό– επαγγελματικά, για κάποια χρόνια, στο σχολείο της Νέας Σμύρνης από το 1967 μέχρι και τη δεκαετία του '70.

Σήμερα, ο πάντα σεμνός αδ. Γεώργιος, είναι Ηγούμενος της Κοινότητας Αγίας Κυριακής Παλαιού Φαλήρου και μεταξύ άλλων ενδιαφέρεται ενεργά για το χωριό στο οποίο γεννήθηκε, μέσα από την συμμετοχή του στον Συλλόγο αλλά και τις δράσεις της κοινότητας των Μαριανών Αδελφών στην Τήνο. Πρόσφατο παράδειγμα, η καμπάνα του κωδωνοστασίου της Παναγίας της Καλαμάν που ήταν άλλη μια ευγενική προσφορά του τάγματος.

Το χωριό έδωσε και άλλους frères στην κοινότητα, όπως ο fr. Ιγνάτιος (Καπετάνιος) που συνεχίζει να βάζει το δικό του λιθαράκι στο τεράστιο οικοδόμημα της Μαριανής παιδαγωγικής. Ο αδ. Ιγνάτιος είναι ένα από τα τρία παιδιά της βωλαξιανής Σοφίας Φυρίγου και του Δαμιανού Καπετάνιου, ονομαζόμενου Νταμιάνου, από την Περάστρα και αποτελεί σήμερα τον Εκπρόσωπο των εν Ελλάδι Μαριανών Αδελφών. Κατά το σχολικό έτος 2000-01 η Γαλλική Πολιτεία τίμησε με τον πρέσβη της στην Αθήνα τον fr. Ιγνάτιο με το παράσημο του Αξιωματικού του Εθνικού Τάγματος Αξίας.

Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στον fr. Athanase, που γεννήθηκε στην Ξυνάρα στις 13 Ιανουαρίου 1916, τέταρτο παιδί του Νικολάου και της Μαρίας Δελατόλλα από τη Βωλάξ. Σε ηλικία δώδεκα ετών έγινε δεκτός στο Δοκίμιο των Μαριανών Αδελφών στο Π. Ηράκλειο Αττικής, και μετά το πέρας των σπουδών του υπηρέτησε διαδοχικά στα Λεόντεια της οδού Σίνα, της Ν. Σμύρνης και των Πατησίων διδάσκοντας γαλλική γλώσσα και κατήχηση ενώ, άσκησε παράλληλα εποπτεία στους οικότροφους και αργότερα ανέλαβε με πολύ ζήλο τις διαχειριστικές υποθέσεις των Μαριανών Αδελφών. O αδ. Aθανάσιος οργάνωσε εκδρομές και κατασκηνώσεις, συσσίτια (στη περίοδο της Κατοχής) και προσέφερε φροντίδα και συμβουλές σε πολλά παιδιά. Σημαντική βοήθεια έδωσε και σε όλους τους συγγενείς του, πολύ πριν μας αφήσει το 1996.

Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδας κ. Χριστόδουλος (παλιός μαθητής της Λεοντείου) μαρτυρεί: «Τον ενθυμούμαι αεικίνητον, ζωηρόν, φιλοπαίγμονα στην αυλή του σχολείου, εγγυητή της πειθαρχίας με απλότητα και καλοσύνη προς όλους μας».

Λεόντεια και Βωλακίτες Δεκάδες άτομα που γεννήθηκαν στο χωριό και μαζί και τα παιδιά τους, που τα περισσότερα είχαν πια γεννηθεί στην Αθήνα, πέρασαν ως μαθητές από τα δύο Λεόντεια Σχολεία, από τη δεκαετία του '40 μέχρι και τις μέρες μας. Μεταξύ άλλων οι Ζακ Βίδος, Γεώργιος Ιακ. Βίδος, Ιωσήφ Σιγάλας, Ξενόπουλος Πέτρος, Ανδρέας Πιπέρης, Δημήτρης Ιακ. Βίδος, Μαρία Ιγν. Βίδου, Δημήτρης Ιγν. Βίδος κ.α. Να προσθέσουμε ακόμη ότι στο Σύλλογο Διδασκόντων της Λεοντείου Νέας Σμύρνης ανήκουν ο Γιώργος Φυρίγος και η Μαρία-Χριστίνα Βίδου από πατέρα βωλακίτη, ενώ στη Λεόντειο Πατησίων η Νικόλ Πρίντεζη από μητέρα βωλαξιανή.

Το κύριο έργο των Μαριανών Αδελφών είναι η συμβολή τους στην ανοδική πορεία του μορφωτικού και πολιτιστικού επιπέδου των νέων που υπήρξαν μαθητές στα δύο Λεόντεια Λύκεια της Αθήνας. Σε όλες τις κρίσιμες στιγμές που έζησε η πατρίδα (Μικρασιατική Καταστροφή, Αλβανικό Έπος, Γερμανική Κατοχή, Εμφύλιος), οι Μαριανοί Αδελφοί προσέφεραν πάντα συμπαράσταση σε όσους είχαν ανάγκη, με πράξεις αλληλεγγύης και αγάπης πέρα από τον τομέα της εκπαίδευσης. Οι Frères Maristes με την δράση τους, αθόρυβοι, άοκνοι και ανιδιοτελείς, αποτελούν παράδειγμα για όλους εμάς.


 

 

Βοηθητικές πληροφορίες πήραμε από τα:
Διαφόρων «Μαριανοί Αδελφοί, 100 χρόνια κοινωνικής & εκπαιδευτικής προσφοράς στην Ελλάδα (1907-2007)»
Μάρκου Ρούσσου-Μηλιδώνη «Οι Μαριανοί Αδελφοί και το Παιδαγωγικό τους Έργο», 2007
wikipedia.org

Για την μεταφορά: dvidos, 7-2015