Βωλάξ, Τήνος. Τόπος όμορφος και ζωντανός. Χωριό αγαπημένο. Μέρος που θέλουμε να προστατέψουμε και να αναδείξουμε πιο πολύ από ποτέ! Εκτιμούμε όλα όσα μας προσφέρει μέσα απ' την ιστορία και την κουλτούρα του, μέσα από την αξεπέραστη φύση και τις αξίες των ανθρώπων του...
Ακολουθήστε μας!
Διαφύλαξη της ιστορίας

Τον Αύγουστο του 1997, στην Ιερά Μονή Αγ. Φραγκίκου, το Επαρχείο Τήνου παρουσίασε μια «έκθεση εκμαγείων από λαϊκά λιθανάγλυφα», μέρος ενός φιλόδοξου προγράμματος που κράτησε για κάποια χρόνια και ονομάστηκε “Η Τήνος εκτός των Τειχών”. συνέχεια...

Η Ιστορία της νεότερης Ελλάδας αρχίζει ουσιαστικά από το 1821 και την ανεξαρτησία του Ελληνικού κράτους. Από το 1821 και μέχρι την άφιξη του Καποδίστρια το 1828, η Ελλάδα δεν ήταν αναγνωρισμένη σαν κράτος (παρόλο που είχε συνάψει σχετικά δάνεια) και για το λόγο αυτό αποκαλούταν με το όνομα «Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδος», όσο μαχόταν για την ύπαρξή της και την ανεξαρτησία της από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. 

Από την πλευρά των μεγάλων δυνάμεων η Ελλάδα επρόκειτο αρχικά να γίνει αυτόνομο κράτος υπό οθωμανική κυριαρχία, ωστόσο από το 1832, με τη Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης, αναγνωρίστηκε ως ένα ανεξάρτητο κράτος. συνέχεια...

Ο Απόστολος Μωραΐτης είναι ο πρώτος ιστοριοδίφης που, από προφορικές διηγήσεις των κατοίκων της Βωλάξ, μας μεταφέρει τον μύθο της Kαμμένης Πλάκας: «Στην εποχή της τουρκικής κυριαρχίας και στην είδηση ότι θα έρχονταν στο χωριό εισπράκτορες για την είσπραξη των φόρων, µε δεδομένη την αδυναμία των Βωλαξιανών να πληρώσουν, όλοι οι χωριανοί αποφάσισαν να κρυφτούν κάπου και διάλεξαν ως κρυσφύγετο την Παναγία Καλαμάν. Σε λίγο, οι τρομοκρατηµένοι Βωλαξιανοί, είχαν την αίσθηση ότι οι βάτοι, οι βελανιδιές και οι καλαμιές μπροστά και γύρω από την εκκλησία άρχισαν να μεγαλώνουν συνεχώς μέχρι που έκρυψαν την εκκλησία από τους φοροεισπράκτορες» [βλ. «Δήμος Σωσθενίου Tήνου: Περιοχή κοινοτήτων Στενής-Φαλατάδου - Oδοιπορικό μέσα στο χρόνο», Aθήνα 1994]

Ο Μωραΐτης αναφέρεται στο tapu resmi, έναν φεουδαρχικό φόρο εγγραφής που καταβαλλόταν από τους ιδιοκτήτες γης στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και που προέκυψε κατά την κατάρρευση, θα λέγαμε, του Στρατιωτικού Συστήματος των Οθωμανών. συνέχεια...

Θεογονία

Στην ελληνική μυθολογία, η Τιτανομαχία ήταν ο πόλεμος μεταξύ των Τιτάνων και των Ολύμπιων θεών. Οι Τιτάνες που πολέμησαν καθοδηγούνταν από τον Κρόνο ενώ οι Ολύμπιοι οδηγούνταν από τον Δία. Νικώντας μετά από δεκάχρονο πόλεμο, οι Ολύμπιοι μοίρασαν μεταξύ τους τα λάφυρα, δίνοντας στον Δία την εξουσία στον αέρα και τον ουρανό, στη θάλασσα και όλα τα υδάτινα σώματα στον Ποσειδώνα, και στον Κάτω Κόσμο στον Άδη. Η γη αφέθηκε ως κυριαρχία κοινή όλων των θεών. Έπειτα έκλεισαν τους Τιτάνες στα Τάρταρα. 

Πολλοί είναι αυτοί που πιστεύουν πως η Tιτανομαχία έλαβε χώρα στην ευρύτερη περιοχή της Bωλάξ. Aς δούμε τα στοιχεία. συνέχεια...

Eισαγωγή - Kαταγραφές

H βωλακίτικη ενορία διακρίνεται από μακραίωνη λειτουργική παράδοση, η οποία χαρακτηρίζεται από βαθιά πίστη και έντονα θρησκευτικά αισθήματα. Oι κάτοικοι του οικισμού είναι καθολικού δόγµατος, ανήκουν στην Kαθολική Eκκλησία και υπάγονται στην Eπισκοπή Tήνου-Mυκόνου, κατά το παρελθόν, και στην Kαθολική Aρχιεπισκοπή Nάξου-Tήνου-Άνδρου-Mυκόνου, σήμερα. [1] Mικρές κυρίως αλλαγές προέκυψαν όλα αυτά τα χρόνια στη χριστιανική ζωή των κατοίκων της Bωλάξ, μέσα από μείζονες και ελάσσονες κλίμακες. Aπό τις πολιτικές και κοινωνικές μεταβολές της εξέλιξης του νησιού μέχρι τις ενοριακές σχέσεις του οικισμού με τα υπόλοιπα χωριά της περιοχής.    συνέχεια...

Αποδίδουμε για πρώτη φορά στα ελληνικά, τον μύθο της «Παναγίας των Καλαμιών», όπως αυτός εμφανίζεται μέσα από ένα καλογραμμένο μικρό τετράδιο που φυλάσσεται στη Μονή των Ουρσουλινών στα Λουτρά.

Στο σημαντικό αρχείο της μονής των Ουρσουλινών στα Λουτρά, έχει σωθεί ένα πολύ καλά διατηρημένο και ευανάγνωστο τετράδιο που αναφέρεται στους θρύλους της Παναγίας του Βρυσιού (Ταραμπάδος), της Φανερωμένης (Στενή) και της Καλαμάν (Βωλάξ). Δώσαμε τις σελίδες που μας ενδιαφέρουν στον Zακ για να της μεταφράσει (πρώτο δεκαήμερο 2012) και αυτός ανταποκρίθηκε με ευχαρίστηση. συνέχεια...

Γεωλογικές προσεγγίσεις και μυθολογικές αναφορές

H πανάρχαιη διαμάχη για το κυρίαρχο στοιχείο της γένεσης του Kόσμου, η εμφάνιση ενός Γερμανού γεωλόγου στη Βωλάξ του 1836 και η παλαιότερη απεικόνιση οικισμού της Τήνου...

Περιηγητές στο νησί της Tήνου

Oι περισσότεροι από τους περιηγητές που ταξίδεψαν στην Eλλάδα άφησαν σημαντικό υλικό πίσω τους. Mέσα από τη συγγραφή βιβλίων, δημοσιεύσεων άρθρων, ημερολογιακών σημειώσεων ή αλληλογραφίας τους αντλούμε πλήθος στοιχείων για τη χώρα μας, τους ανθρώπους της και τις συνήθειές τους. Mια άγνωστη, χαμένη επί δεκαετίες, απεικόνιση είναι και αυτή ενός Γερμανού γεωλόγου στα πρώτα μετεπαναστατικά χρόνια. Aλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή... συνέχεια...

Γεννημένος το 1924 –ίσως ο παλαιότερος σήμερα κάτοικος από αυτούς που έχουν γεννηθεί στο χωριό– ο Ιάκωβος Ζαλώνης γνωστός και ως Σκιαδίνης έχει πάνω από τέσσερις δεκαετίες να επισκεφτεί τη Bωλάξ. Γι' αυτό και τον επισκεφτήκαμε εμείς, μόλις τον περασμένο Μάιο!

Μέσα στις ενδιαφέρουσες ιστορίες που πρόλαβε να μας διηγηθεί, και που θα βρείτε σε διάφορα άρθρα της ιστοσελίδας μας, θυμήθηκε την εποχή του ανταρτοπόλεμου, όταν ο ίδιος ήταν φαντάρος.

Τραυματίστηκα σε ενέδρα, τη νύχτα!

«Πέντε χρόνια στρατιώτης...»
διήγηση: Ιάκωβος Ζαλώνης
ηχογράφηση: 15.05.2012
διάρκεια: 6:38

 

«...Και αυτοί ήτανε από πάνω. Όπως ήτανε αυτοί από πάνω είχανε και πετάγαν τις χειροβομβίδες μες το δρομάκι [...] και μου καρφώθηκε μες το παϊδι ένα κομμάτι σίδηρο».

 

Για τη μεταφορά maggie_06.15

Λέγαμε να ερευνήσουμε τον μύθο της Παναγίας της Καλαμάν. Να φτιάξουμε μια περιπατητική ομάδα που θα δοκιμάσει να ακολουθήσει, μέσα από τα παλιά δρομάκια, την πιθανή πορεία που ακολούθησαν οι Τούρκοι από το Ξώμπουργο (Κάστρο) μέχρι την ευρύτερη περιοχή της Καλαμάν. Σκεφτόμαστε να την σημειώσουμε, να πάρουμε φωτογραφίες και να ηχογραφήσουμε τις σκέψεις της ομάδας για το πως ο εχθρός δεν μπόρεσε να βρει τους κατοίκους του χωριού μας.

Mέχρι να γίνει αυτό, θα είχε ενδιαφέρον να δούμε τι συνέβαινε «εκείνα τα χρόνια», για να έχουμε μια πρώτη εικόνα με τα δεδομένα της εποχής. συνέχεια...

Στις 27 Απριλίου του 1941, μπαίνουν στην Αθήνα οι Γερμανοί και ξεκινάει η μαύρη περίοδος της Κατοχής. Τρισήμισι χρόνια μετά, οι Γερμανοί και ο Άξονας χάνουν τον πόλεμο από τις Συμμαχικές δυνάμεις. Στις 12 Οκτωβρίου του 1944 απελευθερώνεται η Αθήνα και ο Πειραιάς, μέσα σ' ένα τεράστιο λαϊκό παραλήρημα. Eλληνικές σημαίες και κωδωνοκρουσίες πλημμυρίζουν την πρωτεύουσα, ενώ πλήθη κόσμου ξεχύνονται στους δρόμους και στις πλατείες, πανηγυρίζοντας με ενθουσιασμό.

Πίσω, όμως, από την πανηγυρική και συναινετική ατμόσφαιρα των πρώτων ημερών της Απελευθέρωσης, επικρέμονταν εκείνα τα προβλήματα και οι αντιθέσεις, που σε ελάχιστο χρονικό διάστημα θα ξεσπούσαν για να κορυφωθούν στην εμφύλια τραγωδία. Η Ελλάδα έβγαινε από την πολεμική περιπέτεια ουσιαστικά κατεστραμμένη.

Οι περιοχές της Ελλάδας που απελευθερώθηκαν πρώτες –πριν από την Αθήνα και τον Πειραιά– ήταν τα νησιά και, σταδιακά, η Πελοπόννησος. συνέχεια...