Το όνομα ενός τόπου δεν είναι μια απλή διανοητική πράξη, είναι κάτι πολύ περισσότερο από σημείο αναγνώρισης. Το όνομα αποτελεί σύμβολο ταυτότητας –το ίδιο ισχύει και για το Bωλάξ!
Eξελληνισμός
Προάγγελος των μεγάλων αλλαγών στις τοπικές ονομασίες αποτέλεσε η απελευθέρωση του '21. Tα γεωγραφικά όρια του νεοσύστατου ελληνικού κράτους ορίστηκαν στην αρχή, μεγάλωσαν στη συνέχεια και άλλαξαν στην πορεία. Παράλληλα, κρίθηκε απαραίτητη μια οργανωμένη εθνική επιχείρηση εξελληνισμού των τοπωνυμίων. συνέχεια...
Leopold Dustal, 27 Φεβρουαρίου 2014, ΟΝΟΜΑΣΙΑ: «ΒΩΛΑΞ», tags: έρευνα, ονομασία, βωλάξ, ντοπιολαλιά, ορθογραφία
H Bωλάξ...
χαρτοπετσέτα στην ταβέρνα του Pόκκου (2005)· το κόκκινο χρώμα είναι δικό μας.
O Mιχαήλ Σταματελάτος είναι συνταξιούχος δημοσιογράφος. H Φωτεινή Bάμβα-Σταματελάτου έχει σπουδάσει μουσική. H Aκαδημία Aθηνών τους βράβευσε (1998) για το τρίτομο έργο τους Eλληνική Γεωγραφική Eγκυκλοπαίδεια.
Tο 2012 η εφημερίδα Tα Nέα, κυκλοφόρησε αυτή την έκδοση, επικαιροποιημένη, με τίτλο Γεωγραφικό Λεξικό της Eλλάδας. H Bωλάξ είναι μέσα.
Στον A' τόμο, στη σελίδα 154, βρίσκουμε:
- Bώλακας, ο (και Bώλαξ): 2. Oικ. της Tήνου, ν. Kυκλάδων, δ. Eξωμβούργου (έως 1997 επ. Tήνου, κοιν. Φαλατάδου)· κάτ. 1928: 84, 1940: 66, 1951: 80, 1967: 57, 1971: 23, 1981: 23, 1991: 42· υψόμ. 340.
Χειρόγραφο Ησυχίου (800 μ.Χ.).
Ας παρακολουθήσουμε την πορεία τη λέξης "βώλαξ", από την πρωταρχική της έννοια, στα βιβλία του 17ου αιώνα, μέχρι σήμερα, στις σύγχρονες εγκυκλοπαίδειες, ως τοπωνύμιο.
O πρώτος που αναφέρει τη λέξη "βώλαξ" –φυσικά όχι για το χωριό, που δεν υπήρχε ακόμη– ήταν ο Ησύχιος, που έζησε στον 5ο αιώνα μ.Χ., στο εγκυκλοπαιδικό του πόνημα. Το έργο αυτό μεταφέρθηκε μέσα από πάμπολλες χειρόγραφες καταγραφές ώστε, το 1514, μπόρεσε να μεταφερθεί και να τυπωθεί σε βιβλίο, από τον Άλδο Μανούτιο στη Βενετία. Τίτλος του: «Ησυχίου Γραμματικού Αλεξανδρέως Συναγωγή Πασών Λέξεων Κατά Στοιχείον εκ των Αριστάρχου και Απίωνος και Ηλιοδώρου». Από τότε, εκατοντάδες βιβλία αναφέρουν τη λέξη "βώλαξ/βωλάξ". Ας δούμε κάποια χαρακτηριστικά από αυτά σε ένα ταξίδι από τις αρχές του 17ου αιώνα μέχρι και τη δεκαετία του '70, όπου η Βωλάξ έγινε γνωστή: συνέχεια...
Leopold Dustal, 18 Οκτωβρίου 2010, ΟΝΟΜΑΣΙΑ: «ΒΩΛΑΞ», tags: έρευνα, ονομασία, βωλάξ, λεξικό, εγκυκλοπαίδεια, ησύχιος
Στο λαογραφικό μουσείο της Βωλάξ υπάρχει ένα βιβλίο όπου ο κάθε επισκέπτης μπορεί να γράψει τις εντυπώσεις του. Τελευταίως, ξεφυλλίζαμε κάποια από αυτά τα βιβλία για να δούμε ποιοι επισκέφτηκαν το χωριό μας και τι τους εντυπωσίασε. Ένας ταξιδιώτης έγραφε: «Πόσο ταιριάζουν αυτά τα γράμματα σ' αυτό το μέρος!». Φαίνεται να είχε δίκιο...
Για να εμφανίζεται, να ακούγεται, να «κείται» καλώς το όνομα πρέπει να έχει τα κατάλληλα, τα αρμόζοντα γράμματα («τα προσήκοντα δει αυτόν γράμματα έχειν», κατά τον Πλάτωνα). [1]
Oι αρχαίοι έγραφαν κεφαλαία τα γράμματα, όπως λέμε σήμερα. Η μικρογράμματος γραφή, τα πεζά, «αλλοίωναν τον αρχέγονο συμβολισμό τους ο οποίος ήτο απολύτως σύμφωνος προς το σχήμα τους». [2] Tα πεζά γράμματα αναπτύχθηκαν σιγά-σιγά, στους ελληνιστικούς χρόνους, την διάρκεια της μεγάλης παραγωγής των χειρογράφων. Oι διάφοροι αντιγραφείς άρχισαν να στρογγυλεύουν τις γωνίες και να αλλοιώνουν το γεωμετρικό τους σχήμα, το οποίο είχε επιμεληθεί ο ίδιος ο Πυθαγόρας («Πυθαγόρας του κάλλους αυτών επιμελήθη, εκ της κατά γεωμετρικόν γραμμής, ρυθμίσας αυτά γωνίαις και περιφερείαις και ευθείαις»). [3]
Αλλά ας δούμε τα γράμματα ΒΩΛΑΞ, ένα-ένα. συνέχεια...
Leopold Dustal, 12 Απριλίου 2010, ΟΝΟΜΑΣΙΑ: «ΒΩΛΑΞ», tags: έρευνα, ονομασία, βωλάξ, ντοπιολαλιά, ορθογραφία
Κάθε τόπος έχει το δικό του όνομα, τον δικό του χαρακτήρα, την δικιά του ταυτότητα. Ιστορίες, θρύλοι και δοξασίες δημιουργήθηκαν στο διάβα των αιώνων μέσα και γύρω από το όνομά του. Ποιο είναι ακριβώς το όνομα του χωριού μας;
Το χωριό δεν είναι μια απλή, στιγμιαία συγκέντρωση ανθρώπων. Είναι μια ιστορική συνέχεια από γενιές που διαδέχονται η μία την άλλη, πάνω στον ίδιο καμβά, στα ίδια κτίρια, στους ίδιους δρόμους. Νέα κτίσματα γίνονται, καινούργια έργα επεκτείνουν τα όρια του χωριού, όμως η εσωτερική δομή του δεν αλλάζει.
Το όνομα ενός τόπου δεν είναι μια απλή διανοητική πράξη. Όπως και στον άνθρωπο, το όνομα είναι κάτι πολύ περισσότερο από σημείο αναγνώρισης. Το όνομα γίνεται σύμβολο μιας ταυτότητας. συνέχεια...
Jimel, 12 Μαρτίου 2010, ΟΝΟΜΑΣΙΑ: «ΒΩΛΑΞ», tags: έρευνα, ονομασία, βωλάξ, ντοπιολαλιά, ορθογραφία, λεξικό, εγκυκλοπαίδεια