Βωλάξ, Τήνος. Τόπος όμορφος και ζωντανός. Χωριό αγαπημένο. Μέρος που θέλουμε να προστατέψουμε και να αναδείξουμε πιο πολύ από ποτέ! Εκτιμούμε όλα όσα μας προσφέρει μέσα απ' την ιστορία και την κουλτούρα του, μέσα από την αξεπέραστη φύση και τις αξίες των ανθρώπων του...
Ακολουθήστε μας!

 

 

Φωτογραφίζουμε ένα από τα τριμπόνια που έχουν διασωθεί στο χωριό –μετρημένα στα δάχτυλα του ενός χεριού. Τα ξύλινα τμήματα του όπλου τα έχει φάει το σαράκι, και τα μεταλλικά του μέρη η σκουριά. Το όπλο είναι τσακισμένο στο κέντρο του (στην αρχή της βάσης, πίσω από την σκανδαλοθήκη) από τα χρόνια της δεκαετίας του '30... Όσα δεν κατάφεραν οι Αρχές «δια το δολοφονικόν έθιμον», το κατάφερε ο χρόνος. Η τελευταία του γνωστή μας χρήση, έγινε πριν από 79 ολόκληρα χρόνια...

«Εις την σπουδαίαν χριστιανικήν εορτήν της Λαμπρής, ήτις ληγούσης προηγηθήσης νηστείας, εορτάζεται δια γεύματος εκ κρέατος και άλλων μη νηστησίμων φαγητών. Μεγίστη εορτή! Πλήν όμως, όσω προσεγγίζουν αι άγιαι ημέραι του Πάσχα τόσω και αι διάφοροι συνοικίαι και χωρία λαμβάνουν όψιν πυριτιδοποιείων, από των οποίων θα εξαχθώσιν αναρίθμητα πολεμοφόδια των μελλόντων να απεκδυθώσιν εις αγώναν εκφοβιστικού κρότου μετά των απεχθών τριμβονίων.

»Και μέχρι μεν του σημείου τούτου, η Αστυνομία δύναται να φανή κατά τι επιεικής χαριζομένη εις το έθιμον, αλλά η συγκεκριμένη χρήσις των τριμβονίων –όπως και η άλλη τραγική συνήθεια των βαρελότων, η οποία ουκ ολίγα θύματα παρέχει ενιαυσίως αφού μερικοί αγυιόπαιδες ήρχισαν να κάμνουν χρήσιν ανησυχούντες τον κόσμον αφ' ενός, απειλούντες δυστυχήματα αφ' ετέρου– πρέπει να εκλήψη. Διό η Αστυνομία πρέπει από τούδε να καταπνίξη την χρήσιν του βαρβάρου τούτου εθίμου δια να μην αναγκασθώμεν να καταγράψωμεν νέα θύματα.

»Τα έθιμα αποτελούσι την συνεκτικήν δύναμιν της ανθρωπίνης κοινωνίας, εις την οποίαν αύτη οφείλει την συντήρησίν της. Αποκρουστικώς όμως διακείμενα, προς πάντα νεωτερισμόν, γίνονται συχνότατα εμπόδιον εις την ανθρωπίνην πρόοδον. Ολόκληρος η ιστορία της προόδου του ανθρωπίνου πολιτισμού ουδέν άλλο είναι ή αγών των νεωτεριστικών δυνάμεων προς τα έθιμα. Τα τριμβόνια θα πρέπει να παρακρατηθούν υπό των Αρχών ή να καταστραφούν παραδειγματικώς ενόπιων των κτητόρων τους».

 

Για την μεταφορά: dvidos, 7_2015

Όσοι έχουν ζήσει το Πάσχα στα χωριά του νησιού πιθανότητα να έχουν γίνει μάρτυρες ενός εθίμου που συνεχίζεται αδιάλειπτα εδώ και εκατοντάδες χρόνια. Το έθιμο αυτό, κυρίως κατά την Θεία Λειτουργία της Αναστάσεως, είναι η χρήση των όπλων που λέγονται τριμπόνια.

Κατά την πανηγυρική του Πάσχα, στο δώµα του παπαδικού «παίζουν» τα τρ'µπόνια (τριμπόνια ή τροµπόνια, σε παλαιότερα έγγραφα, από το ιταλ. trombone [ = μεγάλη σάλπιγγα], το μουσικό όργανο –τρομπόνι– που καταλήγει σε σχήμα χοάνης ακριβώς όπως το όπλο). Πυροβολούν, δηλαδή, στον αέρα µε εµπροσθογεµή µονόκαννα όπλα που χρησιμοποιούν µαύρη χονδρόκοκκη πυρίτιδα («ποντίκι» –λόγω χρώματος– όπως την έλεγαν τα παιδιά της δεκαετίας του '80). Τα τριµπόνια ακούγονται σε συγκεκριµένα σηµεία της λειτουργίας τηρώντας πιστά ένα τυπικό που µεταδίδεται από γενιά σε γενιά, σε ένα τελετουργικό ρυθµό, ο οποίος φτάνει στο κορύφωµά του µε το πανηγυρικό πέρας της εκκλησιαστικής τελετής.

Ο Πάνος Αδαμόπουλος γράφει για την ιστορία αυτών των όπλων: «Επρόκειτο για όπλα πολεμικής χρήσης τα οποία τα είχαν κυρίως οι ναυτικοί για μάχες κοντινής απόστασης ή σώμα με σώμα, "πρώτον γιατί η κοντή κάννη δεν είχε τη δύναμη με το ένα ή τα πολλά βόλια να φτάσει πιο μακριά και δεύτερον, γιατί δεν σκόπευαν σωστά μακριά". Σε αντίθεση με τους στεριανούς λοιπόν, που είχαν τα καριοφίλια, οι Ελληνες ναυτικοί κρατούσαν τριμπόνια. H χρήση των τριμπονιών είναι πολύ παλιά και την αντιλαμβανόμαστε από διάφορες πηγές. Μέσα σ' ένα τραγούδι, που έλεγαν οι ναυτικοί της Πάργας και αναφέρεται στη Ναυμαχία της Ναυπάκτου, στις 7.10.1571, ανάμεσα στο συνασπισμένο στόλο των χριστιανών και εκείνου των Οθωμανών, λέει χαρακτηριστικά:

       [...]
       Όταν απαντηθήκανε
       οι δυο χοντρές αρμάδες,
       βροντοκοπούν οι κανονιές 
       γίνεται η μέρα νύχτα,
       πλώρη με πλώρη σμίγουνε 
       κατάρτι με κατάρτι
       λαμποκοπάνε τα λαμιά, 
       βροντάνε τα τρομπόνια,
       ποδάρια, χέρια και κορμιά 
       γιομίζουν τα καράβια
       σκοτώθη κι ο Αλή Πασάς (= ο ναύαρχος)
       το άξιο παλικάρι
       [...]

»Επίσης, ο Μακρυγιάννης αναφέρει στα απομνημονεύματά του: "Φωνάζει δια την φελούκα, μας βλέπουν οι Τούρκοι και μας στρώνουν να μας πιάσουνε. Θέλησε ο Θεός και ήταν μια φελούκα. Τους μίλησα και ριχτήκαμε μέσα και μας βάλαν απάνου 'στην γολέττα τους. Πλάκωσαν και οι Tούρκοι. Πήραν και αυτείνοι τα τριμπόνια τους και αντιστάθηκαν". Ακόμη και ο Παπαδιαμάντης έχει αναφορά στα τριμπόνια στο διήγημά του Η Παναγία η γλυκοφιλούσα: "Τέλος εσυμμαζεύετο ο λοστρόμος, ανεκαλύπτοντο οι δύο απόντες σύντροφοι, εξεκολλούσε ο πλοίαρχος, έπεφταν τρομπόνια αρκετά, τρομπόνια από το πλοίον, τρομπόνια έξω από την πόλιν• έκοφταν, εψαλίδιζαν τις βόλτες".»

Το Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό του Ελευθερουδάκη [1931, τόμος 12ος, σελ. 303] γράφει: «Τρομπόνι, το (ιταλ. trombone). Βραχύ φορητόν, εμπροσθογεμές πυροβόλον όπλον μικρού βεληνεκούς, με κάννην καταλήγουσαν εις σχήμα χοάνης ή σάλπιγγος, σιδηράν, πολλάκις δε και ορειχαλκίνην, το οποίον μετεχειρίζοντο κατά τους παρελθόντας αιώνας, κατά το πλείστον εις τα πολεμικά πλοία, προς απόκρουσιν των εφόδων (ρεσάλτο) εκ του συστάδην».

«Τα τρομπόνια», συνεχίζει το λεξικό, «πληρούμενα με μεγάλας δόσεις πυρίτιδος και με μέγα πλήθος σφαιρών, σφαιριδίων (κομμάτια, καδρέτα), σιδηρών ήλων κ.λ. εξεκενούντο κατά των εχθρικών λεμβών από εγγυτάτης αποστάσεως, όταν αύται πλήρεις αποβατικών αγημάτων επλησίαζον και έρριπτον τας αρπάγας και προσεκολλώντο επί του προσβαλλομένου σκάφους». Έτσι, βλέπουμε ότι υπήρχαν δύο ειδών τριμπόνια: αυτά στο μέγεθος της μεσαίας καραμπίνας, που είχαν και οι Τηνιακοί, και ήταν για μεσαίες αποστάσεις, και τα άλλα τα κοντύτερα, βραχύκανα που έμοιαζαν με πιστόλες: «Και οι επιτιθέμενοι όμως είχον μικρότερα τρομπόνια, κρεμάμενα δι' αγκίστρου από την ζώνην των, τα οποία εχρησιμοποίουν από των κανονοθυρίδων ή ευθύς ως επάτουν το κατάστρωμα του προσβαλλομένου πλοίου.»

Από τα ημερολόγια του ναυτικού αγώνα του 1821, βρίσκουμε τα υλικά κατασκευής της «φλόγας πυρός» και μαθαίνουμε ότι το τρομπόνι έδινε και το πυρ για την επίθεση της πυρπόλησης από τους Έλληνες: «[...] H κατασκευή τούτου (σσ. της φλόγας πυρός) ήτο η ακολούθος: αι ύλαι της κατασκευής του συνέκειντο από κατράμι, ρητίνην, πυρίτιδα και εχινοπόδας (αχινοπόδια, είδος φρυγάνων που βρίσκονται και στο χωριό) τεθειμένα ατάκτως εις το υπόστρωμα (κοραδούρον). Δια να τεθή σε το πυρ, ώφειλεν εις πυρπολιστής, όταν ήρχετ' η ώρα, να καταβή εις το υπόστρωμα και να πυροβολήση με πιστόλαν (τρομβόνι) γεμάτην άνευ σφαίρας, εις το μέρος το οποίον είχον προσδιωρισμένον δια να τεθή το πυρ και εκείθεν να διαδοθή [...]». [Υποναυάρχου Κ. Νικοδήμου, Απομνημονεύματα Εκστρατειών και Ναυμαχιών του Ελληνικού Στόλου, Αθήνα 1862, σ.14] 

Στο ίδιο βιβλίο μαθαίνουμε ότι τα ψαριανά πλοία του Κανάρη και του Νικοδήμου, κατά τον Αύγουστο του 1823, πέρασαν και από την Τήνο: «Πνέοντος δε ανέμου γαληνιαίου μεσημβρινού, η μοίρα των ψαριανών και ο εχθρικός στόλος διευθύνοντο ουριοδρομούντες προς το στόμιον του Τσικνιά, προεπορεύετο δε η μοίρα των ψαριανών μικρόν τι του εχθρικού στόλου, συγκειμένου από πλοία μεγάλα και μικρά σχεδόν εξήκοντα. Ότε δε η μοίρα των ψαριανών έφτασε μεταξύ Μυκώνου και Τήνου, οι Μυκώνιοι θεωρούντες τον εχθρικόν στόλον ερχόμενον προς τα εκείσε, πολλοί εξ αυτών μετέβαινον οικογενειακώς εις Τήνον. [...] Διαμείναντα δε τα ψαριανά πλοία επί εν ημερονύκτιον μεταξύ Μυκώνου και Τήνου, έπεμψαν τας λέμβους των εις Τήνον όπου οι Τήνιοι ανέμενον ωπλισμένοι και προσέφερον εις τας λέμβους ως δώρον κρέας βωδινόν και σταφύλια [...]»

Φυσικά, τα τριμπόνια που χρησιμοποιούνται σήμερα δεν είναι από εκείνα τα χρόνια. Αυτά είχαν μηχανισμό πυριτόλιθου στη θέση που βρίσκεται σήμερα το καψούλι που δίνει την ανάφλεξη, και βεβαίως δεν υπάρχουν βόλια ή κάτι ανάλογο, αλλά απλά μπαρούτι ώστε το αποτέλεσμα να είναι μόνο ηχητικό. Τέτοια τριμπόνια, από το 1750, μπορεί να τα δει κανείς στο Πολεμικό Μουσείο, στο Ιστορικό Αρχείο-Μουσείο της Ύδρας (στην Ύδρα τα λένε τρομπόνια) αλλά και σε μέρη της Τήνου όπου φυλάσσονται και εκτίθενται παλιά όπλα. [Εγκυκλοπαίδεια Όπλων Κυνηγίου, Ιωαν. Νικητόπουλος]

Το έθιμο με τα τριμπόνια κρατάει τουλάχιστον από το επιτυχές τέλος της Ελληνικής Επανάστασης: «[...] Βλέπων δε τας τελουμένας τελετάς δια τας νίκας του στόλου, την εορτήν της Αναστάσεως και των Θεοφανείων, τον κλήρον περιερχόμενον την πόλιν και παρακολουθούμενον υπό του πλήθους, τους κρότους των πυροβόλων και όπλων, τας αθώας φωνάς των παίδων κραζόντων το "Κύριε ελέησον", τα πλοία πάσης τάξεως σημαιοστόλιστα, έχοντα τας μεν ελληνικάς σημαίας άνωθεν, τας δε οθωμανικάς κάτωθεν ως ένδειξιν της νίκης των». [Κ. Νικοδήμου, ο.π. σελ. 46]

Από τα χρόνια εκείνα, μετά την επανάσταση, συνέχισαν στην Τήνο και κράτησαν ζωντανό το έθιμο, χρησιμοποιόντας το σε όλες τις χαρμόσυνες εκδηλώσεις της τηνιακής κοινωνίας, όπως: μαράντες και γλέντια, βαφτίσια και γάμους και φυσικά, κατά την ημέρα της Ανάστασης.

Μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του ’70 σχεδόν κάθε σπίτι στο χωριό (!) είχε και το δικό του τριμπόνι. Μάλιστα, τα περισσότερα ήταν πολύ παλιά και τους είχε προστεθεί ένας μεταλλικός δακτύλιος στη κάννη για να μην «σκάσουν». Τα περισσότερα είχαν «χαθεί» κατά την περίοδο της κατοχής, κάποια άλλα τα είχαν «σπάσει» οι αρχές (υπάρχει ιστορία, σε άλλη σελίδα, με καταστροφή των τριμπονιών από αστυνομικούς σε μαράντα του χωριού) ενώ, την περίοδο της δικτατορίας, η αστυνομία κατάσχεσε πολλά από αυτά προς χάριν της «δημοσίας τάξεως». Στην ιστοσελίδα της Κώμης, για το ίδιο θέμα, διαβάζουμε: «Μερικά από αυτά βυθίστηκαν στην θάλασσα, όχι μακριά από το δρακονήσι, αγνοώντας πλήρως την αξία του τριμπονιού σαν κειμήλιο». 

Ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1870, και για λόγους προστασίας, είχε αρχίσει η «δίωξη» της χρήσης τους:«Προτρέποµεν τα Αστυνοµικά όργανα να καταστείλωσι όσον το δυνατόν την βάρβαρον του πυροβολισµού συνήθειαν κατά την σηµερινήν και αύριον ηµέραν, (Μεγάλο Σάββατο και Κυριακή του Πάσχα) και προπάντων εις τους παίδας, οίτινες κακώς πολλάκις µεταχειριζόµενοι τα εις χείρας των όπλα, εγένοντο αφορµή δυστυχηµάτων και προς εαυτούς και προς άλλους». [εφημ. Τήνος, φ.19, 15.04.1878]

Πάντως, μέχρι 15-20 χρόνια χρόνια πριν, τριμπονιές ακούγονταν σχεδόν σε όλα τα χωριά της Τήνου. Σήμερα είναι λίγα χωριά που κρατούν το έθιμο, και σίγουρα τα πρωτεία στο «παίξιμο» έχουν τα χωριά του Πύργου και της Στενής. Οι τριμπονιές πάντως του χωριού, στο Πανηγύρι της Καλαμάν, άφησαν εποχή και καταγράφηκαν σαν σημαντικό λαογραφικό στοιχείο στο Λεύκωμα του Κώστα Βέργα «Λατρεία - Στον Κύκλο του Χρόνου» [σελ. 118]. Στο ίδιο βιβλίο διαβάζουμε μεταξύ άλλων: «Ανάλογη είναι η ενοριακή εκδήλωση των Καθολικών της Βωλάξ (Βώλακα) στην Παναγία Καλαμάν κάθε Πέμπτη του Πάσχα. [...] Χαρακτηριστικό της ημέρας είναι και οι πυροβολισμοί με τα "τριμπόνια" (τύπος μεσαιωνικού τουφεκιού με ανοιχτή σαν χωνί κάνη και γέμιση από σκέτο μπαρούτι)». [1]

Kλασικές φιγούρες στις βωλακίτικες τριμπονιές είναι ο Νάτσιος Χαρικιόπουλος, ο Μάκης του Αντρίκου και ο Μάκης του Άγγελου. Ο μπαρμπα-Άγγελος για πολλές δεκαετίες ήταν αυτός που γέμιζε με μπαρούτι τα όπλα [2]. O κρότος από τα τριμπόνια είναι η κραυγή χαράς που φτάνει όσο πιο μακριά, μέχρι τον ουρανό! Άλλοι λένε ότι είναι ο χαιρετισμός χαράς στην Παναγία («Απριλίου 5, Κυριακή (1825). Σήμερον είμεθα (σσ. αναφέρεται στο επαναστατικό μπρίκι Αθηνά) εμπρός εις την Τήνον, εχαιρετήσαμεν την Παναγίαν (σ.σ. την Μεγαλόχαρη) με ένα κανόνι [...]») [Γεωρ. Σαχτούρη, Ιστορικά Ημερολόγια του Ναυτικού Αγώνος του 1821, Αθήνα, 1890, σελ.85] Στην ιστοσελίδα της Κώμης διαβάζουμε ότι οι τριμπονιές αποτελούν αναπαράσταση του «σεισμού» που έγινε κατά την ώρα της Ανάστασης. Οι παλιότεροι έλεγαν ότι «το κακό ξορκίζεται με κρότο» και στη Τήνο φροντίζουν να το ξορκίζουν για τα καλά!



[1] Σήμερα μπορεί να βρει κανείς στην Ιταλία πιστό αντίγραφο (ρέπλικα) μιας Pistola Trombone του 17ου-18ου αιώνα περίπου στα 63 ευρώ.

[2] Δεν είναι τυχαίο ό,τι με τη συστηματική αρπαγή/καταστροφή των συγκεκριμένων όπλων, και από τα άτομα που παρατηρούμε ότι «παίζουν» τριμπονιές τα τελευταία 30 χρόνια, έχουν παραμείνει με αυτά τα όπλα μόνο δυο-τρεις οικογένειες στο χωριό...

 

Πηγή πληροφοριών υπήρξαν:
Τάσος Ν. Βιδάλης, Τα τριμπόνια της Τήνου (www.tinos.biz)
Xριστός Ανέστη! (www.komitinos.com, 4.04.2010)

Για την μεταφορά: dvidos, 7_2015

Μυρίστε και κόψτε –θα ξαναφυτρώσουν και πάλι– κάποια από τα ταπεινά αλλά υπέροχα αυτοφυή φυτά της σελίδας αυτής! Καλύτερα, όμως, επισκεφτείτε το χωριό μας την Άνοιξη! συνέχεια...

«Νομίζω πως ποτέ δεν θα δώ
ένα ποίημα όμορφο όσο ένα δέντρο.» 
–Τζόυς Κίλμερ , "Trees"

Είναι γνωστό ότι η φυσιογνωμία των λαών και των κοινωνιών πλάθεται, εκτός των άλλων, και μέσα από τον διάλογό τους με τον φυσικό χώρο που τους περιβάλλει. Τα τελευταία χρόνια, ολοένα και περισσότεροι κάτοικοι του χωριού, μόνιμοι και μη, δενροφυτεύουν χώρους μέσα ή κοντά στα σπίτια τους ακόμη και στα πλησιέστερα χωράφια τους. Πόσα, όμως, από τα δέντρα του χωριού είναι συνδεδεμένα με το τοπίο της Βωλάξ, μέσα στον χρόνο;

Ήδη, από τα τέλη της δεκαετίας του '90, ο Σύλλογος, ομόρφυνε το χωριό και «πρασίνισε» το άγριο τοπίο με διάφορες δενδροφυτεύσεις παράλληλα με τις διανοίξεις των νέων δρόμων, τη δημιουργία της πλατείας (στην είσοδο του χωριού), την κατασκευή του οστεοφυλακίου, το θέατρο κ.λπ. Αξιομνημόνευτη βοήθεια υπήρξε από τους Φίλους του Πράσινου (Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος και Αναδασώσεως Νήσου Τήνου) όπου χάρη σε αυτούς το χωριό ξαφνιάζει ευχάριστα και καταργεί επί της ουσίας την κλισέ φράση περί σεληνιακού τοπίου.

Σήμερα, πλέον, που οι περισσότεροι (ευτυχώς) καταλαβαίνουν την αξία του πράσινου πρέπει να γνωρίζουμε και κάτι ακόμα: Όπως τονίζει ο Π. Κωσνταντινίδης, ερευνητής του Ιδρύματος Δασικών Ερευνών, «η φύτευση νέων δένδρων θα πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή, με είδη που προϋπήρχαν και σε μικρές εκτάσεις, έχοντας υπόψη ότι ένα οικοσύστημα φιλοξενεί εκτός από την ντόπια χλωρίδα και πολλά είδη πανίδας, τα οποία δεν είναι σίγουρο ότι μπορούν να αντέξουν τις μεγάλες αλλαγές. Πρέπει να εξασφαλίσουμε μεγάλους χώρους μη παρέμβασης ώστε να δώσουμε καταφύγιο σε όσα είδη δεν μπορούν να αντέξουν την νέα οικολογική πραγματικότητα». Ουσιαστικά, δηλαδή, θα πρέπει να έχουμε πάντα ως πρότυπό μας τη φύση και τον τρόπο που αυτή επιλέγει τα είδη που απαρτίζουν τη βλάστηση σε μια περιοχή. συνέχεια...

Η εμφάνιση των «βρυκολάκων» στις Κυκλάδες ήταν ένα πολύ συχνό φαινόμενο. Ας το ψάξουμε περισσότερο, μέχρι εκεί που αφορά το χωριό μας...

Είχαμε ακούσει κάποιες ιστορίες για βρυκόλακες και επανεμφανίσεις νεκρών στον «επάνω κόσμο» και θέλαμε να ψάξουμε όλες αυτές τις δοξασίες. Μετά από πολύ μελέτη –τα στοιχεία δεν είναι πολλά και οι διάφορες ιστορίες δεν φαίνονται «ουσιαστικές»– έπεσε στα χέρια μας ένα βασικό βιβλίο που αφορά το θέμα: Home of Nymphs and Vampires – The Isles of Greece, του George Horton [πρώτη έκδοση: The Bobbs-Merrill Company, 1929]. Το βιβλίο αυτό, των 320 σελίδων και των 25 φωτογραφιών αναφέρεται σε «περίεργα» πλάσματα της Τήνου, της Κρήτης και της Σύρου! συνέχεια...

Τρία είναι τα δεδομένα που προκαλούν το ενδιαφέρον του κόσμου στα βωλακίτικα βράχια: η μοναδικότητα της θέσης τους, η ποσότητά τους και η ιδιότυπη σφαιρικότητά τους η οποία εξηγείται λόγω της πετρωματικής φθοράς στα ανεμογενή εδάφη της περιοχής. Υπάρχει όμως και κάτι περισσότερο;

Η μοναδικότητα, σε όλη την Ελλάδα, αυτών των βράχων, αλλά και το σφαιρικό σχήμα τους κάνουν πολλούς να πιστεύουν ότι πρόκειται για μια ανεξήγητη εσωτερική δύναμη της περιοχής...

Κάποιοι επισκέπτες μας έλεγαν, πριν από λίγα χρόνια, ότι οι στρογγυλές πέτρες της Βωλάξ τους βγάζουν κάτι τo «μαγικό»: «Ενόσω τις καίει ο ήλιος το καλοκαίρι, αν τις ακουμπήσεις θα νιώσεις δροσιά, αλλά και στις κρύες μέρες του Πάσχα, αν είσαι δίπλα τους, θα αισθανθείς ζέστη. Έχουν κάτι το ζωντανό, κάτι το ιδιαίτερο που δεν μπορούμε να το εξηγήσουμε».

Σερβιτόρος από ταβέρνα του χωριού, σχολίαζε «κοροϊδεύοντας» κάποιες τουρίστριες που του ζήτησαν να χαμηλώσει τη μουσική της ταβέρνας, όταν του ανέφεραν για «στρογγυλές πέτρες που "μιλάνε", και δεν μπορούν να τις ακούσουν».συνέχεια...

Γέννημα άγνοιας ή φόβου, απλής παράδοσης ή βαθιάς δεισιδαιμονίας, ψέματος, συγκάλυψης ή αποτροπής, ο φυσικός κόσμος εμπνέει και γοητεύει από τα θαύματα που κρύβει. Θαύματα υπαρκτά, θαύματα ανύπαρκτα. Παλιές ιστορίες με ιδιαίτερα σημεία, κρυφά περάσματα και στοιχειωμένα δέντρα, ανδρειωμένοι και γίγαντες, θηρία και τρομακτικοί αράπηδες, νεράιδες, λάμιες και επικίνδυνες στρίγκλες, αιθέριες μοίρες και φαντάσματα εμφανίζονταν σε όλους τους τόπους... Oι περισσότερες λαογραφικές ιστορίες της Βωλάξ αναφέρονται στις αγελούδεςαγγελούδες)...

Τα παλιά χρόνια όπου το χωριό δεν είχε ηλεκτρισμό και σκοτείνιαζε από νωρίς υπήρχε, από κοινού, αυτό που έβλεπες και αυτό που φανταζόσουν: περίεργες σκιές από τα δέντρα και τα φυτά, ζώα που τρομάζουν μες στη νύχτα και δεν κουνιούνται ούτε βήμα, «κοσμικό» φως από την πανσέληνο... Το σκοτάδι –που παρομοιάζεται με τον θάνατο– ήταν η αρχή του μύθου, έτοιμο πάντα να υποβάλλει κάθε άνθρωπο από το χωριό. συνέχεια...

Κάποτε ο κόσμος του ανθρώπου ήταν απλός: ο ουρανός και τα καιρικά φαινόμενα ήταν στην θέληση των θεών και η γη ήταν επίπεδη όσο και η παλάμη του χεριού του. Τη μετρούσε με δρασκελιές, ζύγιζε τους καρπούς της με κομμάτια σίδερου και μετρούσε τον χρόνο του πάνω της με τη σκιά του ήλιου ως το λιόγερμα.


Και ενώ ο κόσμος συνέχιζε να είναι απλός, τα μέτρα και τα σταθμά του μας έχουν μπερδέψει σήμερα! Τα περιστέρια τα κατέγραφαν σε ζεύγη [1]· τις μέλισσες, αν ήταν λίγες σε μ'σέλια· και αν ήταν πολλές, σε σμήνη. Τις ελιές και τις συκιές τις καταμετρούσαν σε ρίζες· το κρασί το υπολόγιζαν με ασκούς· τα σαπούνια τα πουλούσαν σε πλάκες· τα τσιγάρα σε τεμάχια, τα μακαρόνια αν ήταν χύμα, με το κιλό και αν τα χύμα ήταν σπασμένα («σπάσματα») κόστιζαν περίπου τα 2/3 του κιλού... Για να δούμε αν θα βγάλουμε άκρη...  συνέχεια...

Πριν από λίγο καιρό, στην ταβέρνα του Pόκ(κ)ου, άκουσα μια συνομιλία  από κάποιες τουρίστριες για την μεταφυσική αξία που μπορεί να έχουν οι πέτρες/βράχια του χωριού. Ξέρετε, από αυτούς τους ανθρώπους που διαβάζουν τα ζώδια και πιστεύουν ότι σε κάθε μήνα του χρόνου αντιστοιχεί ανάλογα, ένας ή περισσότεροι ημιπολύτιμοι λίθοι που θεωρούνται τυχεροί και ευεργετικοί για αυτούς που γεννήθηκαν τότε.

Η ενέργεια και οι δυνάμεις των διαφόρων λίθων και κρυστάλλων, ήταν η βάση της Αλχημίας. Από τον θεό Ήφαιστο ή τον μυημένο Ορφέα («του πρώτου διδάξαντος περί τούτων») μέχρι σήμερα, όλοι ενδιαφέρονται για τη γνώση αυτή... συνέχεια...

Το χωριό, απομακρυσμένο από τα αστικά κέντρα, είχε ελάχιστη επιρροή από κάθε είδους τεχνολογική εξέλιξη. Τα παιχνίδια που μας έκαναν να νιώθουμε "μικροί εξερευνητές", ειδικά σήμερα, αναδύουν πάντα την ίδια αίσθηση της γλυκιάς νοσταλγίας. Η αλήθεια είναι ότι θέλουμε να μείνουμε πάντα παιδιά. Κυρίως στο μυαλό και την ψυχή. Ακολουθήστε μας!

Εισαγωγή 
Στο τέλος της ταινίας «American Beauty» ο πρωταγωνιστής, την ώρα που πεθαίνει, βλέπει εικόνες από την ζωή του να περνούν αστραπιαία μπροστά από τα μάτια του. Οι εικόνες αυτές δεν κρατάνε «μια στιγμή» όπως συνηθίζουμε να λέμε, αλλά πολύ περισσότερο. Ίσως μια ολόκληρη αιωνιότητα. 

Κρατούν πάντως τόσο, ώστε να μπορούν να ταιριάξουν ως κινηματογραφικό φλας μπακ ολόκληρης της ζωής του. Τι εννοούμε; Το χόρτο, για παράδειγμα, όπου ξάπλωνε στην κατασκήνωση μικρός για να παρατηρείσει το φεγγάρι, ήταν «ίδιο» με το χόρτο όταν ξάπλωνε στην εφηβεία και αγγάλιαζε την κοπέλα του. Και το γρασίδι αυτό, ήταν πάλι «ίδιο» με αυτό που ως μεσήλικας, πλέον, γονάτιζε για να επισκευάσει τη μηχανή του αυτοκινήτου του...

Η διάφορες εικόνες από το παρελθόν, μας φέρνουν ένα γλυκό συναίσθημα, την υλοποίηση της συμφιλίωσης με ότι έχουμε ζήσει. (Αναρωτιώμαστε, μάλιστα, μήπως όλα αυτά τα πράγματα έχουν από μόνα τους μνήμη...)συνέχεια...