Δον Γιώργης Φυρίγος

Στο χωριό Βωλάξ, λοιπόν, το χωριό των «καλαθάδων», γεννήθηκε στις 29 Μαρτίου του 1877 ο χαρισματικός Δον Γιώργης Φυρίγος και βαφτίστηκε στις 31 του μηνός [Libro Maestro / Libro de Battesimi εγγ. 484] από τον εφημέριο Ματθαίο Βίδο (αργότερα Αρχιεπίσκοπο Νάξου-Τήνου-Μυκόνου και Άνδρου) στον ενοριακό ναό του Γενεσίου Θεοτόκου, που δεν υπάρχει πλέον. Πατέρας του ήταν ο μπαρμπα-Γιάννης Φυρίγος ή Μάγερας γιός του Γιώργου Φυρίγου, και μητέρα του η αξιοσέβαστη άμια Αλεξάνδρα (Βίδου).

Το 1889 έγινε δεκτός στη μεγάλη ιερατική Σχολή του Saint Louis στην Κωνσταντινούπολη, όπου φοίτησε για 11 χρόνια. Εκεί έκανε τις κλασικές, τις φιλοσοφικές και τις θεολογικές του σπουδές. [Τηνιακά Μηνύματα, φ. 181] Τον Μάρτιο του 1900 ο Επίσκοπος Τήνου και Μυκόνου (1899-1904) Francesco ΙΙΙ Di Mento [cathecclesia.gr] τον χειροτόνησε ιερέα. Μετά τη χειροτονία του υπηρέτησε διαδοχικά σε όλες τις ενορίες του νησιού. Για την ιστορία αναφέρουμε ότι, στη μόνη ενορία που δεν θέλησε να πάει ήταν η ενορία της Καρδιανής, επειδή εκείνα τα χρόνια το χωριό ήταν απομακρυσμένο και απομονωμένο. Προτίμησε, μάλιστα, να μείνει για αρκετό καιρό χωρίς ενορία, παρά να πάει εφημέριος στην Καρδιανή. Τελικά, διορίστηκε εφημέριος στον Αγ. Νικόλαο της Χώρας, θέση που κατείχε μέχρι το θάνατό του.

Όταν γύρω στο 1910 γκρεμίστηκε η εκκλησία της ενορίας του χωριού, ο Δον Γιώργης πούλησε τα χωράφια που του είχαν δώσει οι γονείς του και με τα χρήματα αυτά, και όσα είχε τότε η καθέδρα, επισκεύασε την εκκλησία του Αγ. Γιάννη και έκτισε δίπλα το παπαδικό με τους χώρους που έχει από κάτω. [Ζακ Βίδος, από τα Αποκαλυπτήρια Προτομής Δον Γεωργίου Φυρίγου, 2006]

Στις 27 Σεπτεμβρίου 1940, εορτή των Αγ. Αναργύρων, Κοσμά και Δαμιανού, ο εφημέριος Κέχρου είχε καλέσει τον Δον Γιώργη για τον πανηγυρικό. Ο Δον Γιώργης πήγε στον Κέχρο και «ως συνήθως "έβγαλε" ένα θαυμάσιο λόγο». [Τηνιακά Μηνύματα, ο.π.] Την επόμενη μέρα έπαθε αποπληξία. Ο Δον Πέτρος ή Φαλιρίνης περιέγραψε τον θάνατο του Δον Γιώργη στο ημερολογιό του: «Τη 28η Σεπτεμβρίου 1940 εσυνέβη ο θάνατος του ιερέως Δον Γεωργίου Φυρίγου εκ του χωρίου Βωλάξ. Ήτο εφημέριος Χώρας Τήνου και εκαλέσθηκε παρά του εφημερίου Κέχρου τη 27η Σεπτεμβρίου 1940 να εκφωνήση και εκφώνησεν λόγον πανηγυρικόν των Αγίων Αναργύρων κατά την τελετήν την γενομένην εν τω χωρίω Κέχρω. Την άλλην ημέραν απέθανεν αιφνιδίως. Ήταν κατ' εξοχήν ρήτωρ ιεροκήρυξ, σοφότατος θεολόγος και φιλόσοφος. Έκαμνεν ελεημοσύνας πολλά εις τους πτωχούς. Απέθανεν εις Κέχρον και ετάφη εις Βωλάξ, εις ηλικίαν 63 ετών και 6 μηνών».

Είναι γνωστή και φιλική πια η φυσιογνωμία του Δον Γιώργη στους Τηνιακούς. Ήταν αγαπητός από καθολικούς και ορθόδοξους και είχε την εκτίμηση όλων των Τηνιακών. Πραγματικά πνευματώδης τύπος, με σπινθηροβόλο χιούμορ, σαρκαστικό μερικές φορές, που έκανε όλους να τον επιζητούν στη συντροφιά τους. [Απόστ. Μωραϊτης , ό.π. σ. 30] Και δεν ήταν μόνο το πλήθος και η καυστικότητα των ανεκδότων που έλεγε. Ήταν και ο τρόπος και το ύφος της αφήγησης, μαζί με μια ηθελημένη ιδιότυπη έρρινη προφορά, συναρπαστική στην έκφραση, που τον έκαναν απολαυστικό σε κάθε ακροατήριο.

Αμέτρητες είναι οι ιστορίες που λέγονται γι' αυτόν. 'Ηξερε να συνδυάζει τη λαϊκή σοφία με την πιο βαθιά θεολογία, να μιλά άπταιστα την καθαρεύουσα και να εκφράζεται με άνεση και χιούμορ στους πιο νόστιμους ιδιωματισμούς των χωρικών. Είχε ακόμα το χάρισμα να αυτοσχεδιάζει και να στιχουργεί. [π. Ρόκκος Ψάλτης Ο Δον Γιώργης ο Φυρίγος, Τηνιακά Μηνύματα, φ. 180] Με τη φροντίδα του π. Ρόκκου, από τη δεκαετία του '70 μέχρι και τη δεκαετία του '90, η εφημερίδα Τηνιακά Μηνύματα δημοσίευσε κατά καιρούς διάφορα ανέκδοτά του, όπως τα διηγήθηκαν άνθρωποι που τον γνώρισαν και τον έζησαν από κοντά. Αλλά και στην εφημερίδα Κυκλαδικόν Φως [φ. 265, 267, Ιούλιος, Σεπτέμβριος 1970] η Ματίνα Γιαγιά δημοσίευσε κάποιες ιστορίες, τις οποίες και συμπεριέλαβε ο Αλέκος Φλωράκης στο βιβλίο-ανθολόγιο Τηνίων Πολιτεία [Δήμος Τήνου, 2001] όπου έχουν συγκεντρωθεί αξιόλογα κείμενα περί της νήσου Τήνου.

Η προσωπικότητα και η προσφορά του Δον Γιώργη Φυρίγου ήταν τέτοια ώστε, ο Σύλλογος τίμησε και διατήρησε την μνήμη του με ένα μαρμάρινο μνημείο που τον απεικονίζει και που τοποθετήθηκε στο προαύλιο της εκκλησίας. Τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Δον Γιώργη έγιναν στη Βωλάξ την Κυριακή 19 Νοεμβρίου 2006.