Όλα τα εξωτερικά τοιχώματα, των σπιτιών του χωριού, γίνονταν από πέτρες (που έβρισκε κανείς στην περιοχή σε αφθονία) και λάσπη. Οι πέτρες, τοποθετούνταν τόσο έντεχνα μεταξύ τους που ακόμη και η λάσπη έπαιζε πολύ μικρό ρόλο στη στερεότητα. Τα περισσότερα σπίτια είχαν σημεία που αναγκαστικά εντάσσονταν τα βράχια που υπήρχαν στις βάσεις των σπιτιών. 

Στο κατώι (ισόγειο), όπου χωρίζεται σε δύο μέρη (στο πίσω τοποθετούνται όλα τα αγροτικά προϊόντα και στο μπροστινό τα οικόσιτα ζώα: Κότες, χοίρος, κουνέλια), μπορούμε να δούμε μέχρι σήμερα, αυτά τα βράχια. Αυτό το γεγονός μίκραινε τον ολικό χόρο των σπιτιών. Γι αυτό, κάποιες φορές –κυρίως στα δωμάτια του πάνω ορόφου, όπου κατοικούσαν οι χωρικοί– δημιουργούσαν καλαμένιους τοίχους εσωτερικής διαρρύθμισης, γνωστούς ως μεσάνδρες (κν. μισάντρα ή μεσάντρα). [1]

Οι διαχωριστικοί τοίχοι κατασκευάζονταν στο χωριό από έναν ξύλινο σκελετό, στον οποίο δένονταν καλάμια, το ένα δίπλα στο άλλο. Τα έδεναν με σύρμα ή με καρφιά, και περιόριζαν το «πλέγμα» με ξύλινη σανίδα στο κέντρο. Στο τέλος, τα καλαμένια χωρίσματα επιχρίονταν με ασβεστοκονίαμα (παλαιότερα με άργιλο). Οι τοίχοι αυτοί ήταν πολύ λεπτοί, με αποτέλεσμα να εξοικονομείται χώρος για τους διαμένοντες.

Υπάρχουν διάφοροι κάλαμοι που φυτρώνουν ελεύθερα στις λαγκαδιές σε αρκετά χωράφια περιφερειακά του χωριού. Το καλάμι κόβεται τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο, κατά προτίμηση σε καλοφέγγι, όταν, δηλαδή, το φεγγάρι είναι στη χάση του. Όλα τα καλάμια δεν είναι κατάλληλα γιατί, αν υπάρχουν πολλά νερά, όπως στο Λειβάδι της Κώμης, λένε ότι το καλάμι ζουφαίνει (είναι ζούφιο= κούφιο) με πιο σκούρο, μαύρο το εσωτερικό του (ζούφιο > ζόφος= σκοτάδι) καρπό. 

Διαλέγεται, λοιπόν, να είναι μεστό και μακρύ. Το πάχος που χρησιμοποιοιούσαν, στους τοίχους των σπιτιών, είχε ίδια διαμέτρο, από 1.5 μέχρι 2cm. Οι καλαθοπλέκτες (αφού έδιναν κάποιες από τις κατασκευές τους, ως ανταλλαγή που τους άφηναν να κόψουν, οι ιδιοκτήτες) έκοβαν καλάμια από τα Βουρνά, τον Άγιο Ρωμανό και πολύ πιο σπάνια στην ζώνη της Κολυμπήθρας που αποτελείται από πολλά υδροχαρή φυτά όπως αγριοκάλαμα, ψάθες, και βρούλα.

Τα καλάμια αφήνονται να ξεραθούν στον ήλιο και να φύγει το «νερό» τους και, όταν ωριμάσουν, τα καθαρίζουν με το τριφτήρ' και τους αφαιρείται τελείως το φύλλωμα. Από αυτή την στιγμή, είναι έτοιμα για την χρήση τους ως διαχωριστικά δωματίων, με τον τρόπο που εξηγήσαμε παραπάνω.

Τα σπίτια όπου ζουν οι άνθρωποι του χωριού είναι περιποιημένα, καλοβαμμένα και φροντισμένα. Είναι αδύνατον να παρατηρήσει κανείς την εσωτερική χρήση των καλαμιών. Το παλιό σπίτι με το βενετικό οικόσημο ου Τζώρτζη –αποθήκη και εργαστήρι καλαθοπλεκτικής για δεκάδες χρόνια– θα αναπαλαιωθεί. Αυτό μας έδωσε την δυνατότητα να φωτογραφίσουμε τον αντίστοιχο εσωτερικό τοίχο και να έχετε μια εικόνα της κατασκευαστικής αυτής ιδιαιτερότητας.

[1] Πολύ συχνά αντί του απλού τοίχου συναντούμε σε εκείνη τη θέση ένα μεγάλο σταθερό ντουλάπι, ξύλινο, ειδικής μορφής. Κάποτε βρίσκουμε μια μεγάλη ντουλάπα που χωρίζει τον γυναικωνίτη, στον οποίο οι γυναίκες παρακολουθούσαν αθέατες τους επισκέπτες του δωματίου. Αυτές οι μεσάντρες βρίσκονται σε παλιά αρχοντικά στην Ηπειρωτική Ελλάδα (Μακεδονία, Ήπειρος).

Πληροφορίες: www.tinosisland.gr
Για την μεταφορά: mix_06.2015