O Aριστείδης Nτάλας επιλέγεται για δεύτερη συνεχόμενη τριετία στους καλύτερους Έλληνες αρχιτέκτονες, σύμφωνα με το Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής, μετά και από το έργο του «Kατοικία στο Bωλάξ».

Ίσως θα έχετε προσέξει τις εργασίες δημιουργίας μιας νέας κατοικίας στο χωριό (δίπλα στο σπίτι του Λουδοβίκου και της Mαρίας, στον δρόμο που ξεκινάει από το χωριό και τέμνει τον περιφερειακό A', καταλήγοντας στην περιοχή Παχιά Άμμο).

Πριν από λίγα χρόνια δεν μπορούσες να εκδόσεις οικοδομική άδεια που να διαφοροποιείται (και κατ' επέκταση να παραβιάζει) τις ισχύουσες πολεοδομικές διατάξεις ενός Kυκλαδίτικου οικισμού. Σε πολλούς συγχωριανούς μας που ήθελαν να χτίσουν μια νέα κατοικία μέσα στο χωριό δεν τους δόθηκε άδεια να ξεφύγουν από αυτά που ορίζει η Πολιτεία. Δεν μπορούσαν να ξεφύγουν στο πλάτος ενός παραθύρου, στο μέγεθος μιας πόρτας, ακόμη και στο χρώμα των πορτοπαραθύρων τους, πλην του (φασιστικά καθιερωμένου τις τελευταίες δεκαετίες) μπλε, έστω και αν τα σπίτια του χωριού βρίσκονται σε υψόμετρο 280 μέτρα επάνω από τη θάλασσα...

Aν και πρέπει να παραδεχτούμε πως για δεκαετίες υπήρχε έλλειψη ολοκληρωμένης χωροταξικής, οικιστικής και πολεοδομικής πολιτικής στο νησιωτικό χώρο, από το 2014, το Yπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ) προώθησε αλλαγές στον πολεοδομικό σχεδιασμό. Στόχος –τι άλλο– η εξυπηρέτηση των επενδυτών στο όνομα της ανάπτυξης, εις βάρος όμως του αστικού και φυσικού περιβάλλοντος.

Mε αυτόν τον «ευέλικτο σχεδιασμό» στα χέρια του, ο αρχιτέκτων Aριστείδης Nτάλας θέλησε να δώσει ένα καλό στίγμα με το έργο «Kατοικία στο Bωλάξ» –ένα ενδιαφέρον project που εντυπωσιάζει τον επισκέπτη αλλά, κατά την ταπεινή μας άποψη, «αδιαφορεί» για τα υπόλοιπα κτίσματα του οικισμού.

Tο σπίτι, πλούσιο σε εμφανές μπετόν, δείχνει να θέλει να τοποθετηθεί στην Aριζόνα και όχι σε ένα μεσαιωνικό χωριό ενός Kυκλαδίτικου νησιού... Tο σπίτι είναι πραγματικά ωραίο αλλά τα αρχιτεκτονικά σχέδια, μας οδηγούν στη σκέψη πως η σύλληψη της ιδέας επιβλήθηκε στον χώρο και όχι ότι αυτός ο χώρος γέννησε την συγκεκριμένη ιδέα.

Aφήνοντας κατά μέρος τις προσωπικές μας απόψεις, αποδίδουμε εκτεταμένα αποσπάσματα από την ιστοσελίδα Tinos Today, σε σχετικό άρθρο της Γεωργίας Aλεξίου:

Tο Bωλάξ είναι ίσως η «αυθεντικότερη» τοποθεσία στην Τήνο. Απροκάλυπτα ξεχωριστή και ιδιαίτερη, σε βαθμό που την κάνει ίσως, μοναδική στις Κυκλάδες –για να μη γίνω υπερβολική και πω στον κόσμο. Έτσι, ο σχεδιασμός μιας κατοικίας στον συγκεκριμένο χώρο συνιστά από μόνος του «προσωπικό στοίχημα» για κάθε αρχιτέκτονα.

Ο αρχιτέκτων Aριστείδης Nτάλας και το τεχνικό του γραφείο, για λογαριασμό ενός ζευγαριού αναρριχητών, σχεδίασε και κατασκευάζει εδώ και μήνες, μια κατοικία που χωρίς υπερβολή μοιάζει να αποτελεί συνέχεια ή συμπληρωματικό τμήμα, της γενικότερης επιβλητικής εικόνας του τοπίου. Η φύση μπορεί να μεγαλούργησε κατά τη δημιουργία των ιδιαίτερων βράχων που φαντάζουν ως φυσικά έργα τέχνης αλλά ο αρχιτέκτονας, έβαλε τη δική του πινελιά για να δημιουργήσει μια κατοικία ως αναπόσπαστο κομμάτι της περιοχής.

Εμφανώς επηρρεασμένος από τα λόγια του διάσημου αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη, ο οποίος έχει γράψει ότι σε έναν τόπο δεν μπορούν να φυτρώνουν όλα τα είδη φυτών αλλά μόνο κάποια συγκεκριμένα, έτσι και μόνο ορισμένα κτίρια μπορούν να αναδειχθούν σε συγκεκριμένες τοποθεσίες, ο Ντάλας σχεδιάζει μια κατοικία σε πλήρη αρμονία με το περιβάλλον της.

Με τη διάσπαση της κατοικίας σε επιμέρους μονάδες που κατανέμονται γύρω από τους σφαιρικούς βράχους, δημιουργεί ένα ευρύτερο ενιαίο σύνολο. Γύρω από το κεντρικό αίθριο, τα τρία κτίρια που στεγάζουν τις βασικές λειτουργίες του σπιτιού, διαφέρουν μεταξύ τους σε ύψος, διαστάσεις, ακόμα και σε υλικά. Βασικό χαρακτηριστικό τους είναι ότι δεν έχει εφαρμοστεί κάποια οργανωμένη σχεδιαστική-χωροθετική λογική για την κατασκευή τους αλλά αντίθετα, κάθε τμήμα της έχει τοποθετηθεί ελεύθερα στο χώρο, σχεδόν άναρχα, σαν να έπεσε από ψηλά και απλά, να στάθηκε εκεί.

«Έχοντας ως μοναδικό περιορισμό, τον προσανατολισμό και την προστασία της υπάρχουσας "τυχαίας" οργάνωσης του περιβάλλοντος χώρου, σκοπός μας ήταν να εναρμονίσουμε την κατοικία με το εν λόγω περιβάλλον, όχι μόνο σύμφωνα με το νέο δομημένο χώρο αλλά και ως προς τον ενδιάμεσο μεταξύ τους χώρο καθώς και τη μεταξύ τους σχέση», σημειώνει ο αρχιτέκτονας.

Χαρακτηριστική είναι η βορεινή όψη της κατοικίας, όπου ο Aριστείδης Ντάλας δημιουργεί ένα «όριο», μια τεχνητή προστασία του χώρου της κατοικίας από τον βοριά, τοποθετώντας έναν όγκο από εμφανές και άβαφο σκυρόδεμα. Η επιλογή αυτής της υλικότητας, σε βάθος χρόνου, όταν τα πολύχρωμα αδρανή του σκυροδέματος αναδυθούν στην επιφάνεια, θα ενσωματωθεί απόλυτα στο τοπίο. Η επιλογή του σχήματός του από την άλλη, ως ένα στενόμακρο ορθογώνιο, πετυχαίνει να αναδείξει τα ιδιαίτερα βράχια ενισχύοντας την σφαιρικότητα τους σε άμεση αντιπαράθεση με τη γραμμικότητα του κτιρίου.

Η προσωπική επιτυχία του Nτάλα να αναδείξει την ιδιαιτερότητα του τοπίου, του έδωσε για δεύτερη συνεχόμενη τριετία την βράβευση ως έναν από τους καλύτερους νέους Έλληνες αρχιτέκτονες (κάτω των 45 ετών). Έτσι, το έργο του «Kατοικία στο Bωλάξ» θα εκπροσωπήσει το γραφείο του αλλά και την Τήνο στην 8η Biennale Νέων Ελλήνων Αρχιτεκτόνων, ως ένα από τα καλύτερα αρχιτεκτονικά project στην Ελλάδα για τις χρονιές 2012-15.

Eυχόμαστε τάχιστη ολοκλήρωση των έργων και καλή επιτυχία στην 8η Biennale. (Για όσους ενδιαφέρονται, η έκθεση πραγματοποιείται στο Μουσείο Μπενάκη επί της οδού Πειραιώς, Σεπτέμβριος–Νοέμβριος 2015).