ζώα
Εμφανίζονται αναρτήσεις με την ετικέττα ζώα. Ολες οι ετικέττες, Ολες οι αναρτήσεις
[Μέσα δεκαετίας του '60]: Τον ενοχλούσε τον παππού που είχε έρθει Aθήνα. Τον ενοχλούσε πολύ. Γεμάτος παράπονα ήταν, καθημερινά. Αναγκάστηκε να φύγει από το χωριό και ήρθε στη πόλη με βαριά καρδιά. Και κάποια στιγμή, πόνεσε κι άλλο αυτή η βαριά καρδιά, στο στήθος συγκεκριμένα, και ακολούθησε το έμφραγμα...
Μετά το έμφραγμα βγήκε μια μικρή αναπηρική σύνταξη και τότε, για πρώτη φορά, έκανε πίσω στις αρχές του και παραχώρησε τα ζώα του στον Αλέκο Φυρίγο, προσδοκώντας κάποια στιγμή να γίνει ο ίδιος όπως ήταν κάποτε, να επιστρέψει στο χωριό και να ξαναπάρει πίσω τα ζωντανά, όλα, ένα προς ένα. Τέτοια όνειρα πρέπει να έβλεπε τις νύχτες, όμως η ζωή προχωράει χωρίς να ρωτήσει και ο παππούς κατάλαβε γρήγορα πως η Αθήνα είναι κινούμενη άμμος όπου δύσκολα μπορεί να ξεφύγει κανείς.
Τό 'φερε από δω, τό 'φερε από κει, πέρασαν και κάμποσα χρόνια στο ενδιάμεσο, γιατί χρειάζεται χρόνο για να πάρεις μια τέτοια σπουδαία απόφαση, τα πούλησε τελικά τα ζώα, οριστικά τούτη τη φορά. Στο Φραγκούλα τα έδωσε που ήξερε πως θα τα προσέχει. Το σημείωσε μάλιστα στην ατζέντα που είχε στο ολοκαίνουργιο αθηναϊκό κομοδίνο, ανάμεσα στα μπουκαλάκια με τα φάρμακα.
Το έγραψε, έβαλε την ατζέντα στη θέση της και δεν ξαναμίλησε ποτέ για το γεγονός...
«20 [Σεπτεμβρίου] 1971. επουλισα τας ζοα μου στο Φρακίσκο Πιπερι δραχμας 7500»
Σε όσους από εσάς αρέσει η πεζοπορία στα μονοπάτια του χωριού, ίσως έχετε παρατηρήσει πως κάποια μεγάλα βράχια, στις άκρες τους, έχουν επάνω πέτρες στη σειρά. Άραγε για ποιο λόγο κάποιοι τις τοποθέτησαν εκεί; O φρερ Γιώργος μάς υποδεικνύει έναν τέτοιο βράχο, δίνοντάς μας και την απάντηση, τονίζοντας δύο σημεία: τις κατσίκες και την «πρόχειρη» τροφή των γεωργών.
H εκτροφή της κατσίκας έχει πολλά θετικά. Kατ' αρχήν μπορεί να αποκτηθεί ευκολότερα και οικονομικότερα από όλα τα υπόλοιπα ζώα, ενώ έχει μικρότερες απαιτήσεις σε χώρους και έξοδα τροφής καθώς τρώει σχεδόν τα πάντα από όσα προέρχονται από το φυτικό βασίλειο. Kαι γι' αυτό οι περισσότεροι κτηνοτρόφοι της περιοχής, επιλέγουν αυτά τα συμπαθή τετράποδα για εκτροφή –μάλιστα τις πιο άγριες ράτσες κατσικιών. συνέχεια...
Tο «πεδίκλωμα» αποτελεί την βάρβαρη κακοποίηση των ζώων στα ελληνικά νησιά. Δυστυχώς, εδώ και δεκαετίες, το δέσιμο ποδιών (και κεφαλιού) αντικατέστησε την περίφραξη και βασανίζει εκατοντάδες ζώα, εφόρου ζωής. Ο πολιτισμός ενός λαού φαίνεται από τη συμπεριφορά του προς τα ζώα.
Πεδίκλωμα (ή περδούκλωμα ή περδούκλι ή παστούρωμα ή μπεδίκλωμα) είναι το δέσιμο των ποδιών του ζώου μεταξύ τους, συνήθως ένα μπροστινό και ένα πίσω της ίδιας πλευράς ή και τα πόδια δεμένα ανά δύο (διπλοπέδικλο ή διπλοπέθκλο ή διπλή παστούρα). Ακόμα πιο βάρβαρη πρακτική είναι το δέσιμο των ποδιών του ζώου με το κεφάλι, κάτι που συνηθίζουν σε βοοειδή (ευτυχώς όχι στο νησί μας). συνέχεια...
Ένα ζεστό μεσημέρι στο σαλούν του Ρόκκου φτάνουν επισκέπτες... συνέχεια...
Ελλείψει φωτογραφία από το χωριό, χοιροσφάγια στον Σκαλάδο, λίγο μετά τον πόλεμο.
Η σφαγή του χοίρου στο τέλος του χρόνου, που συναντάει κανείς στην Τήνο, είναι μια αρχαία συνήθεια με τόσο βαθειές ρίζες που της έχει επιτρέψει να επιζήσει για πολλούς αιώνες. Οι Έλληνες τον έκτο αιώνα μ.Χ. έκαναν το ίδιο πιστεύοντας ότι η θυσία του χοίρου θα τους εξασφάλιζε καλή σοδειά και γόνιμη χρονιά. Σήμερα, όμως, που η χαρακτηριστική αυτή εκδήλωση έχει σχεδόν εκλείψει στο χωριό μας, προσθέτω λίγες αράδες μέσα από αυτό το post...
Τα χρόνια εκείνα, σχεδόν οι μισές οικογένειες της Βωλάξ, είχαν και ένα χοίρο στην κέλλα τους για να εξασφαλίσουν το κρέας και το λίπος ολόκληρης της χρονιάς. Τα κατσικάκια τα φύλαγαν για το Πάσχα. Αν, πάλι, είχαν περισσότερα κατσίκια και δαμάλια από τις ανάγκες της οικογένειας, τα πούλαγαν συνήθως στους κρεοπώλεις, λίγο πριν την περίοδο του Πάσχα, για να τα αγοράσουν με την σειρά τους κάτοικοι της Χώρας.
Τους χοίρους τους έσφαζαν στο τέλος του χρόνου, από το Φθινόπωρο προς τον Νοέμβριο. Σε αυτή την οικογενειακή εκδήλωση, τα λεγόμενα χοιροσφάγια, έσμιγαν συγγενείς, φίλοι και οι γνωστοί. Μάλιστα, σ' εκείνες τις εποχές που οι άνθρωποι ενδιαφερόντουσαν για τον διπλανό τους, έδιναν λιχουδιές για να γευτούν και να χαρούν και αυτοί που δεν είχαν δικό τους χοίρο. συνέχεια...
Όποιος έχει βρεθεί στην Καππαδοκία θα έχει εντυπωσιαστεί με τους εξωπραγματικούς γεωλογικούς σχηματισμούς, αυτό το απέραντο οροπέδιο γεμάτο φαράγγια, τρύπες και αβυσσαλέα χάσματα, σπαρμένο με κούφιους παράξενους βράχους όπου μέσα τους βρίσκονται κρυμμένα σπίτια, βραχοκλησιές και ολόκληροι ναοί.
Στην μικρότερη και πιο φτωχή γη της Βωλάξ, στον δύσκολο αυτόν τόπο, αν περπατήσετε μέσα στα χωράφια και ψάξετε τους βραχώδεις σχηματισμούς, θα παρατηρήσετε ότι σε πολλά σημεία από αυτά έχουν δημιουργηθεί λαγούμια, τρύπες και κουφάλες, με αποτέλεσμα να χρησιμοποιούνται ως υποτυπώδεις φυσικοί στάβλοι. συνέχεια...
Υπήρχε μια εποχή που δεν υπήρχε πολεοδομία να ορίζει πως θα φτιάχνεται το κάθε οίκημα (και να ζητάει όλα τα κτίσματα του νησιού να είναι λευκά με μπλε πορτοπαράθυρα). Υπήρχε μια εποχή όπου το τοπίο επέβαλλε την κλίμακά του στις συνήθειες και την οικιστική συμπεριφορά των ανθρώπων. Τότε που τα "στάβλα" (παλ. γραφ. "σταύλα"), τα "μάντρα", οι αποθήκες, οι αχερώνες και οι "κατ'κιές" ("καθκιές") ήταν αρμονικά ενταγμένες στον φυσικό τους χώρο.
Χτισμένες λιτά από τοπικές γρανιτικές πέτρες, βαθιά ριζωμένες και αρμονικά ενταγμένες, οι αποθήκες και τα στάβλα, ήταν τα πρώτα και τα τελευταία οικήματα που συναντούσες μπαίνοντας και βγαίνοντας από έναν οικισμό. Η αίσθηση που αποκομίζει κανείς από μια απλή περιήγηση σε αυτά τα οικήματα είναι αυτή του μέτρου και της αυτάρκειας –αξίες σχεδόν εξαφανισμένες στις μέρες μας... συνέχεια...
Στα εφηβικά μου χρόνια ένιωθα αμήχανα τα μεσημέρια. Οι χωρικοί και οι «Αθηναίοι εισβολείς», κάτω από την μεσημεριανή ραστώνη, εξαφανίζονταν για να ξεκουραστούν. Έτσι, μου άρεσε να περπατάω μόνος μου, στα χωράφια κάτω από το Άπλωμα, και όταν έβλεπα στάβλο άδειο από ζώα, έμπαινα μέσα και τον... έψαχνα. Ίσως έψαχνα που είχαν εξαφανιστεί όλοι τους...
Τα παλιά χρόνια, η σχέση των ανθρώπων με τα ζώα και την γη τους ήταν μια σχέση αγάπης και μόχθου, που την έβλεπες στα καλλιεργημένα χωράφια και στους μικρούς κήπους με τα κηπευτικά. Φαινόταν στα καθαρισμένα μονοπάτια και στις προσεγμένες και επιδιορθωμένες ξερολιθιές. Το ένιωθες γύρω σου: στις φωνές των γεωργών από το χωράφι μέχρι τον απέναντι λόφο και στα δεκάδες αρώματα της καλλιεργημένης γης.
Λένε, πως όταν ο Κάτων ο Πρεσβύτερος έγινε κήνσωρ της Ρώμης, τιμητής, το 184 π.Χ., δεν απέμεινε σε κανέναν τον τίτλο του ρωμαίου πολίτη, αν προηγουμένως δεν του έδειχνε τα χέρια του. Όσοι είχαν χέρια λεπτά, καθαρά και άσπρα δεν έπαιρναν ποτέ τον τίτλο αυτό. Αντιθέτως, όσοι είχαν χέρια σκληρά, ηλιοκαμμένα και με ρόζους γίνονταν δεκτοί. συνέχεια...
Πρώτα ήταν οι γεωργοί. Ακολούθησαν οι κτηνοτρόφοι. Όλοι αυτοί, και οι οικογένειές τους είχαν την ανάγκη δημιουργίας και άλλων κτισμάτων εκτός από τα σπίτια τους: ξερολιθιές, πηγάδια, στάβλα, αχερώνες, νερόμυλοι, περιστεριώνες, πατητήρια, λιοτρίβια, ανεμόμυλοι, ρακεζιά και, φυσικά, ξωκλήσια.
Όλα αυτά δημιούργησαν διάφορα εντόπια επαγγέλματα. Του λιθοξόου, του κτίστη, του μαραγκού. Αργότερα του σιδηρουργού, του μυλωνά ακόμη και του παπά που έπρεπε να εξυπηρετήσει τα διάφορα ξωκλήσια. Για τις μετακινήσεις σε όλα αυτά τα κτίσματα, σε κάθε οικισμό, σε όλο το νησί, βοηθούσαν τα υποζύγια: γαϊδούρια, μουλάρια, άλογα.
Όπως σήμερα, σε κομβικά σημεία, βρίσκουμε πρατήρια βενζίνης για το αυτοκίνητό μας, έτσι και τα παλιά τα χρόνια, υπήρχαν οι ποτίστρες για να πίνουν νερό και να παίρνουν δυνάμεις τα ζώα.
Σήμερα στο χωριό μας υπάρχουν μόνο τρεις ποτίστρες και φυσικά το πηγάδι του χωριού που μέχρι πρόσφατα, η μπροστινή του γούρνα, ήταν για τα ζώα... συνέχεια...
Βρισκόμαστε σε μια εποχή που συχνά ακούμε για εναλλακτικές πηγές ενέργειας. Μία από αυτές ήταν –και στην Βωλάξ– η "βουϊδιά" (βοϊδιά <βόιδι> βόδι), η (ξερή) κοπριά της αγελάδας...
Είναι γνωστό ότι οι στεγνές σβουνιές σε πολλά μέρη της Ελλάδας, όπου δεν υπάρχουν ξύλα, χρησιμοποιούνται ως καύσιμη ύλη. Ο Ηλίας Πετρόπουλος [Το Ταντούρι και το Μαγκάλι, Νεφέλη, 1994, σελ. 24 κ.ε.] γράφει: «Οι νέοι μας ίσως ν' αντιμετωπίζουν τη σβουνιά σαν βρομερή και περιφρονητέα καύσιμη ύλη. Πρόκειται για λάθος. Ως γνωστόν, στην κάφτρα του τσιγάρου αναπτύσσεται θερμοκρασία 700-800 βαθμών Κελσίου. Άλλωστε, η κινέζικη κουζίνα βασίζεται στο μικρό θερμαντικό επίκεντρο –γι' αυτό η κινέζικη κατσαρόλα (σσ. γουόκ) έχει σχήμα κώνου. Με μια σβουνιά ο κινέζος έψηνε το φαγητό του μέσα σε 3-10 λεπτά της ώρας. Οι σβουνιές είχαν τόση θερμαντική δύναμη που τις χρησιμοποιούσαν ακόμη και οι σιδεράδες. Ο γλύπτης Φιλόλαος μου αφηγήθηκε πως κοκκίνιζαν με αναμμένες σβουνιές τα σιδερένια στεφάνια των τροχών. συνέχεια...