θέατρο

Από το 2008, ο Σύλλογος της Βωλάξ από κοινού με το Επαρχείο Τήνου, διοργανώνουν με ελεύθερη είσοδο, την ετήσια Γιορτή του Ψωμιού από την οποία μαθαίνουμε όλη την διαδικασία για το βασικότερο στοιχείο της διατροφής μας! Με το παρακάτω κείμενο, [1] θα σας μεταφέρουμε μια σύμπτυξη των ομιλιών (από τις δύο τελευταίες εκδηλώσεις) γι' αυτό που έπαιξε και παίζει σημαντικό ρόλο στην ιστορία, στην εξέλιξη της ανθρωπότητας και στην ανάπτυξή της: το ψωμί.  συνέχεια...

Εισαγωγή

Η δουλειά του τεχνικού θεάτρου πάντα με μάγευε. Μου άρεσε να βρίσκομαι και να δουλεύω σε έναν χώρο όπου ένα μάτσο σανίδια, μερικά κιλά μπογιά, ήχος και φως, είναι ικανά να προκαλέσουν χαρά, θλίψη, νοσταλγία, τροφή για σκέψη, ευτυχία. 

Ο τεχνικός θεάτρου είναι ένας τύπος παντός καιρού. Κάνει λίγο από όλα. Φροντίζει όλες τις τεχνικές πλευρές μιας εκδήλωσης. Είναι ο αφανής ήρωας: από το να ανάβει φώτα μέχρι να ανοίγει τα μικρόφωνα ακριβώς όταν πρέπει (χωρίς να εμφανίζεται), αυτός που βάζει το αλατοπίπερο σε μια παράσταση.

Ηχητικά

Βασικότερος λόγος που έχουμε ηχητική εγκατάσταση στο θέατρο της Βωλάξ είναι για να βοηθήσει τους θεατές στην καλύτερη αντίληψη της εκδήλωσης από όποιο σημείο του θεάτρου και αν βρίσκονται. Συνεπώς, είναι απαραίτητο να έχουμε ένα μικρόφωνο και ένα-δύο μεγάφωνα. Και έναν ενισχυτή ανάμεσα. 

Για την ρύθμιση της έντασης, πρέπει να καταλάβουμε ότι η φωνή πρέπει να μεταφέρεται και όχι να ενισχύεται. Ο θεατής, ανεξάρτητα από το πού κάθεται, θα πρέπει να αισθάνεται ότι ο ομιλητής βρίσκεται (συνεπώς, ακούγεται) δίπλα του. Τέτοια ένταση πρέπει να έχουμε. Στις πιο ήπιες εκδηλώσεις θα πρέπει κανείς να ακούσει καρφίτσα αν πέφτει. Αν η εκδήλωση απαιτεί μουσική, ηχητικά αποσπάσματα ή εφέ, χρησιμοποιούμε κάποιο cd player, mp3 player ή σκληρό δίσκο, ότι είναι πιο βολικό.

Μια και στήνουμε την ηχητική εγκατάσταση, μπορούμε να έχουμε κάποιο «μουσικό χαλί» πριν και κατά το τέλος της εκδήλωσης. Καλό είναι να έχουμε ένα cd/mp3 με ήρεμη μουσική (jazz, lounge, έθνικ, κλασσική κ.λπ. ανάλογα με το είδος της εκδήλωσης) το οποίο βάζουμε να παίζει με χαμηλή ένταση. Σκοπός του είναι να κάνει ευχάριστη την αναμονή του θεατή, όχι να αντικαταστήσει την παράσταση. 

Ηχητικό απόσπασμα από το έργο: "Δάφνες και πικροδάφνες"

των Δημ. Κεχαϊδη - Ελ. Χαβιαρά, στο θεατράκι της Βωλάξ (2008)

Φωτιστικά

Συνήθως οι εκδηλώσεις πραγματοποιούνται όταν αρχίζει να σκοτεινιάζει και όχι το πρωί. Γι αυτό χρειάζεται βοηθητικός φωτισμός. Ο φωτισμός αυτός χωρίζεται σε δύο ξεχωριστές κατηγορίες: στον φωτισμό του θεάτρου, και στον φωτισμό της εκδήλωσης. 

Ο πρώτος –που λέγεται και house lights– είναι τα περιφερειακά φώτα που φωτίζουν τις κερκίδες και τους θεατές και χρησιμοποιούνται πριν και μετά την παράσταση ώστε να βλέπουν οι θεατές κατά την προσέλευση και την αποχώρησή τους. Αποτελούν ένδειξη για τον θεατή, γιατί όταν στην αρχή, προοδευτικά σβήνουν, καταλαβαίνει ότι η παράσταση αρχίζει. Το αντίστροφο γίνεται στο τέλος, όπου αντιλαμβάνεται πως η παράσταση τελείωσε και μπορεί να αποχωρήσει. 

Ο δεύτερος εξαρτάται από το είδος της εκδήλωσης, αλλά φωτίζει μόνο τη σκηνή, όχι τους θεατές: είναι σημαντικό αυτό. Σε ομιλία, παρουσίαση ή κάτι ανάλογο, αρκεί λευκός φωτισμός στους ομιλητές/παρουσιαστές. Ανυπάρξει παράλληλα προβολή ταινίας ή slides μέσω projector, προσέχουμε το φως μας να μην πέφτει κατευθείαν επάνω στην οθόνη. Για απαιτητικότερες παραστάσεις υπάρχουν πολύπλοκα φωτιστικά σχήματα για τα οποία θα φροντίσει ο υπεύθυνος φωτιστής.

Χρονική αντιμετώπιση

Πριν μια εκδήλωση πραγματοποιηθεί στο θεατράκι του χωριού μας
• Ετοιμάζουμε τις αφίσες αρκετές μέρες πριν την εκδήλωση και κάνουμε την αφισοκόλληση. Τα εισιτήρια πρέπει να ετοιμαστούν αρκετά πριν την παράσταση.
• Ξεκαθαρίζουμε τις απαιτήσεις που έχει η εκδήλωση και από που θα βρεθούν τα απαραίτητα για την παράσταση μηχανήματα (π.χ. projector για slides κ.λπ.)
• Κάποιες ημέρες πριν την εκδήλωση επιβεβαιώνουμε τον αριθμό αυτών που θα παραστούν για να έχουμε καλύτερη αίσθηση των απαιτήσεων της ημέρας.
• Την ημέρα της εκδήλωσης, ειδικά αν έχει αέρα, στήνουμε το πανί (καραβόπανο) στο πίσω μέρος της ορχήστρας. Αν πρόκειται να γίνει προβολή, θα χρειαστεί να στήσουμε και την απαραίτητη οθόνη.
• Το απόγευμα, πριν την εκδήλωση, σκουπίζουμε όλο το θέατρο ώστε να είναι καθαρό και φροντίζουμε οι τουαλέτες να είναι στην εντέλεια και να υπάρχουν τα απαραίτητα αναλώσιμα (hint).

Οι εκδηλώσεις, στο χωριό μας, γίνονται συνήθως κατά τις 20:00, οπότε μια ώρα πριν –ανάλογα την εμπειρία μας– πρέπει να είμαστε στον χώρο του θέατρου για να ετοιμάσουμε τα πράγματα:
• Ανάβουμε τα φώτα θεάτρου (house lights).
• Βγάζουμε έξω τα (αποθηκευμένα) ηχεία και τα συνδέουμε. 
• Τοποθετούμε τους κατάλληλους προβολείς που θα χρειαστούν για την παράσταση. 
• Στο κέντρο της ορχήστρας, στην θέση του ομιλητή ή του καλεσμένου θα πρέπει να έχουμε: τραπέζι, καρέκλα, μικρόφωνο και φυσικά να υπάρχει παροχή ρεύματος. Τοποθετούμε το τραπέζι στην θέση του και το απαραίτητο φωτιστικό για άλλο ένα μικρό τραπεζάκι, που θα αποτελεί το «ταμείο» αν η παράσταση έχει εισιτήριο (Στο χωριό δεν έχουμε ξεχωριστή καμπίνα). 
• Συνδέουμε τα φωτιστικά
• Συνδέουμε τα ηχητικά και αφήνουμε να παίζει μουσικό χαλί.
• Προσέχουμε ώστε να μην μπορεί να περάσει και σκοντάψει ο επισκέπτης πάνω από τα καλώδιά μας, και προκαλέσει πρόβλημα στον ίδιο και σε όλο το στήσιμο.
• Βοηθάμε τον ομιλητή στις τεχνικές και μη απαιτήσεις του.

Όταν είναι να ξεκινήσει η παράσταση:
• Χαμηλώνουμε την μουσική.
• Ανοίγουμε το μικρόφωνο του ομιλητή.
• Κλείνουμε τα φώτα θεάτρου και ανοίγουμε τα φώτα σκηνής.

Όταν τελειώσει η παράσταση:
• Ανοίγουμε τα φώτα θεάτρου.
• Αφήνουμε να παίξει ήρεμη μουσική που θα συντροφεύει τον κόσμο που φεύγει.
• Αφήνουμε το μικρόφωνο του ομιλητή ανοικτό γιατί, συνήθως, όλο και κάποιος θέλει να ευχαριστήσει ή να κάνει κάποια άλλη ανακοίνωση.
• Όταν αποχωρήσει ο κόσμος, κάνουμε τα αντίστροφα βήματα της ετοιμασίας της παράστασης. Πρώτοι ερχόμαστε και τελευταίοι φεύγουμε.

Σημείωση: Πρέπει να υπάρχει κάποιος αν χρειαστεί να προσφερθεί κάποιο αναψυκτικό ή κρασί στους επισκέπτες, μετά από την παράσταση.

Βασική προσέγγιση στον φωτισμό

Από τους αρχαίους Έλληνες μέχρι και τους Βωλακίτες του σήμερα, όταν οι εκδηλώσεις γίνονται μέρα, υπάρχει το φως του ήλιου! Όμως, όταν νυχτώνει... τουλάχιστον οι Βωλακίτες θα χρειαστούν προβολείς.

Κονσόλα φωτισμού

Είναι μια συσκευή, περίπου όμοια με την κονσόλα ήχου. Έχει πολούς διακόπτες (ποτενσιόμετρα) με τα οποία ορίζουμε την ένταση του φωτισμού σε κάθε κανάλι. Τα κουμπάκια στο κάτω μέρος του κάθε ποτενσιόμετρου φέρνουν στιγμιαία την ένταση στο 100%. Συνήθως υπάρχει και ένα κεντρικό (master) ποτενσιόμετρο που ρυθμίζει την ένταση όλων των καναλιών, όπως και στην κονσόλα ήχου. Με αυτό μπορούμε να κάνουμε αργά σβησίματα-ανοίγματα (fade in, fade out). Η κονσόλα συνήθως παίρνει ρεύμα από έναν μετασχηματιστή ή μια μπαταρία και συνδέεται με ένα λεπτό καλώδιο στο dimmer.

Dimmer 

Είναι η συσκευή εκείνη που δέχεται εντολές από την κονσόλα και δίνει ρεύμα στα φώτα. Έχει συνήθως μια είσοδο από την κονσόλα και χρειάζεται μια γερή παροχή ρεύματος, συνήθως τριφασική. Περιέχει από ένα ως έξι κανάλια και έχει ισάριθμες εξόδους για φώτα. 

Μπορείτε να συνδέσετε περισσότερους από έναν προβολέα ή λάμπες σε ένα κανάλι, αλλά προσέξτε μην υπερβείτε τα watt που μπορεί να «σηκώσει» κάθε κανάλι. Στο δικό dimmer της Βωλάξ έχουμε 2.000W για κάθε κανάλι.

Στο θέατρό μας, η τριφασική παροχή είναι αριστερά από τις τουαλέτες και υπάρχει μια τριφασική μπαλαντέζα ώστε το ddimmer να τοποθετηθεί στα καμαρίνια. Την μπαλαντέζα την απλώνουμε περιμετρικά επάνω από τις κερκίδες.

Φώτα

Υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη προβολέων για θέατρο. Στο δικό μας έχουμε μερικούς Par Can 64. Είναι ένας πολύ απλός και φτηνός προβολέας με λάμπα πυράκτωσης 1.000W. Έχει ένα μέσο άνοιγμα δέσμης και το σχήμα που αφήνει όταν φωτίζει δεν είναι κύκλος αλλά έλλειψη.

Τον στήνουμε με το ειδικό άγκιστρο στα «Τ» που υπάρχουν στο θέατρο και τον συνδέουμε με τις συγκεκριμένες μπαλαντέζες. Σημαντικό αξεσουάρ του είναι ένα μεταλλικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο μπορούμε να βάλουμε μια χρωματιστή ζελατίνη. Αυτή δίνει χρώμα στον φωτισμό (και υπάρχουν εκατοντάδες χρώματα για να διαλέξει κανείς). Τέλος, ο προβολέας αυτός έχει τέτοια βάση ώστε να μπορούμε να τον στρέψουμε προς όποια κατεύθυνση θέλουμε (μόνο προσέξτε γιατί καίει απίστευτα! Η θερμοκρασία που έχει αναπτυχθεί είναι πολύ υψηλή).

Πρωτεύον φωτισμός

Βασικός σκοπός του φωτισμού είναι να βλέπουμε τους ηθοποιούς ή τους ομιλητές. Ότι και όπως και αν φωτίσετε, αν δεν καταφέρετε το παραπάνω, χάσατε. Τα άτομα που παρουσιάζουν την παράσταση/εκδήλωση τα φωτίζουμε συνήθως από δύο πλευρές, δεξιά και αριστερά και αν είναι δυνατό από 45 μοίρες από τον ορίζοντα προς την κατακόρυφο. Αν είναι πολύ ψηλά, έχουν σκιές στα πρόσωπά τους, αν είναι πολύ χαμηλά, τους τυφλώνουμε και δεν βλέπουν το κοινό.

Για χρώματα, προτιμούμε το (σκέτο) λευκό φως, ένα πολύ απαλό μελί ή το γήινο χρώμα που έχει το στάχι. Αν θέλουμε να δώσουμε την αίσθηση του κρύου, του χειμώνα, της νύχτας, μπορούμε να βάλουμε ένα απαλότατο μπλε.

Δευτερεύον φωτισμός

Δευτερεύοντες σκοποί του φωτισμού είναι η δημιουργία ατμόσφαιρας ή κάποιου εφέ. Αυτός ο φωτισμός μπορεί να τραβήξει την προσοχή του κοινού σε ένα ή σε άλλο μέρος. Συχνά υπάρχουν προβολείς που φωτίζουν τους ηθοποιούς και τους καλλιτέχνες από πίσω και ψηλά. Αυτό τους δίνει μια αύρα και τονίζει το περίγραμμα των ώμων και του κεφαλιού. Το χρώμα που προτιμούμε εδώ είναι ένα απαλό βιολετί ή ροζ, ή αντίστοιχο χρώμα που φωτίζουμε μπροστά (πορτοκαλί ή μπλε) αλλά πολύ πιο βαθύ.

Υπάρχει η δυνατότητα να φωτίσουμε το φόντο. Εδώ, φωτίζουμε ομοιόμορφα και μπορούμε να το κάνουμε βάζοντας προβολείς στο πάτωμα που είναι μπροστά στο φόντο. Επίσης, εδώ μπορούμε (καλύτερα επιβάλλεται) να χρησιμοποιήσουμε έντονα χρώματα, για να μπορούμε να προσομοιώσουμε χειμώνα, νύκτα, ηλιοβασίλεμα, πυρκαγιά κ.λπ.

Ειδικός φωτισμός

Τέλος, υπάρχουν περιπτώσεις που χρειαζόμαστε ειδικό φωτισμό: το ταμείο στην είσοδο χρειάζεται να βλέπει για να κόβει εισιτήρια, αλλά δεν πρέπει ο φωτισμός του να χαλάει την παράσταση, σε περίπτωση που υπάρχει οπτική επαφή με τη σκηνή. Το ίδιο και για τον ομιλητή: πρέπει να μπορεί να διαβάζει τις σημειώσεις του, αλλά να μπορεί να προβάλλει τα slides σε ένα σκοτεινό κατά τα άλλα θέατρο. Είναι λεπτή δουλειά για σας που θα χειρίζεστε τις κονσόλες.

Παρ' ότι η ηχητική και η φωτιστική εγκατάσταση είναι απαραίτητη για μια εκδήλωση, πρέπει αυτές να λειτουργούν βοηθητικά και όχι πρωταγωνιστικά. Μην το παρακάνετε. Αν το κοινό δεν προσέξει τίποτε από όσα στήσετε τότε έχετε πετύχει.

Επίλογος

Για μια μικρή εισαγωγή στην ηχοληψία, βρείτε free στο διαδίκτυο το έγγραφο “The Soundcraft Guide to Mixing”. Αν θέλετε να γίνετε μάγος της ηχοληψίας, αξίζει να αγοράστε το “The Yamaha Sound Reinforcement Handbook” των Gary Davis και Ralph Jones. Ως μικρή εισαγωγή στον φωτισμό, ψάξτε στο διαδίκτυο τις σελίδες “Stage Lighting Design 101” του Bill Williams. Για πολύ περισσότερα, διαβάστε το “The Stage Lighting Handbook” του Francis Reid.

Επίδαυρος

Θέατρο Διόνυσου

Θέατρο Βωλάξ

Θέατρο Βωλάξ

Για την μεταφορά: mix_09.2015
 

[Ο Καρακιόζης σπάει το κεφάλι του να βρει τρόπο να γεμίσει το άδειο του στομάχι. Περνώντας κάτω από το Σεράι βλέπει την ανυποψίαστη νεαρή Βεζυροπούλα].
– Καλημέρα, Μαϊμουζέλ μου… 
– Αααα, καλώς τον Καραγκιόζη. Τι κάνεις;
– Μια χαρά Βεζυροπούλα μου… Αλλά, να, μια που σε βρήκα… μήπως σου βρίσκεται ένα βελόνι; 
– Βελόνι; Πώς, Καραγκιόζη μου, έλα πάνω να σου το δώσω, πολύ ευχαρίστως. 
– Όχι, Βεζυροπούλα μου, να μη σε βάζω σε κόπο για ένα τόσο δα βελόνι... Πέταξέ μου το! Αλλά, για να μη χαθεί, σε παρακαλώ τσίμπησέ το μου πάνω σε ένα καρβέλι ψωμί και πέταξέ το. Θα το πιάσω εγώ, μην ανησυχείς.

Καλοκαίρι απομεσήμερο στο χωριό. Πως θα περάσει η ώρα; συνέχεια...

Το παρόν άρθρο καταγράφει όλες τις εκδηλώσεις που έφεραν σε πέρας, μέσω του Συλλόγου, δύο πνευματικοί άνθρωποι και αποτελεί το μικρότερο αφιέρωµα που θα µπορούσε να γίνει σ' αυτούς τους πρωτεργάτες της πολιτιστικής ζωής του χωριού. Στον Ιάκωβο και την Σοφία Βίδου. ∆υο ανθρώπους που οραµατίστηκαν ένα υπαίθριο θέατρο και ένα λαογραφικό μουσείο σε ένα χωριό 23 ατόµων...

Μετά από 20 χρόνια επίμονης και συνεχούς προσπάθειας για την αναμόρφωση του χωριού από τον Σύλλογο, πέρα από τα βασικά έργα υποδομής, οφείλαμε να καταγράψουμε όλες τις πολιτιστικές εκδηλώσεις (1985-2005). Από τα πρώτα χρόνια, όπου οι εκδηλώσεις γινόντουσαν στην Αθήνα (στις αίθουσες του Λεοντείου Λυκείου Πατησίων) με την ευγενική φιλοξενία και συν-διοργάνωση του αδ. Γεώργιου, μέχρι τα εγκαίνια του ολοκαίνουργιου υπαίθριου θεάτρου (Σάββατο 25.07.1998) από την αξιοσέβαστη άμια Λουκία, τη γηραιότερη κάτοικο του χωριού. 

συνέχεια...

Σαν σήμερα, πριν από ένα χρόνο, (σσ. 9.05) Ο Ευγένιος Σπαθάρης, ένας από τους πιο σημαντικούς και επιδραστικούς καλλιτέχνες του ελληνικού θεάτρου σκιών έφυγε, αφήνοντας ένα τεράστιο κενό.

Κάνουμε copy paste από την Βικιπαίδεια για να παρακολουθήσουμε λίγα πράγματα από την γεμάτη ζωή του: Γεννήθηκε στην Κηφησιά στις 2.01.1924. Μετά τις εγκύκλιες σπουδές του άρχισε να ασχολείται με τη ζωγραφική και ιδιαίτερα με τους ήρωες του θεάτρου σκιών, από τους πρωτοπόρους του οποίου ήταν ο πατέρας του Σωτήρης, ο οποίος απεβίωσε το 1974. Το γεγονός αυτό τον εξοικείωσε με το καλλιτεχνικό αυτό είδος και ξεκίνησε να δίνει ο ίδιος παραστάσεις, αρχικά στη διάρκεια της κατοχής, σε θέατρα της Αθήνας, σε πρεσβείες, στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη κ.α.. Από τότε, έδωσε πληθώρα παραστάσεων, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε χώρες του εξωτερικού, συμμετέχοντας σε διεθνή φεστιβάλ και συνέδρια ειδικά για το θέατρο σκιών. Παρουσίασε πολλά έργα με ήρωα τον Καραγκιόζη, τόσο ως άψυχο υλικό (φιγούρες ηρώων), όσο και σε έμψυχη (ζωντανή) παράσταση με ηθοποιούς, στο Κρατικό Θέατρο Β. Ελλάδος, στο «Ελληνικό Χορόδραμα», στο Θέατρο Χατζώκου (Θεσσαλονίκη), στο Θέατρο Συντεχνίας και πολλά άλλα. συνέχεια...