ιστορία

Διαβάζουμε στα βιβλία ότι το χωριό δημιουργήθηκε τον μεσαίωνα. Θα προσπαθήσουμε λοιπόν, να μεταφερθούμε –νοερώς έστω– σε ένα μεσαιωνικό χωριό που γιορτάζει το πανηγύρι του. Ας ονομάσουμε το χωριό Βωλάξ, και το πανηγύρι αυτό της Καλαμάν. Κάθε ομοιότητα με πρόσωπα και καταστάσεις ούτε τυχαία είναι ούτε συμπτωματική.

Eίναι Τετάρτη του Πάσχα. Το χωριό σκέφτεται πιο έντονα το αυριανό πανηγύρι. Μια γυναίκα μεταφέρει στο Παπαδικό τα δώρα που θα κληρωθούν στο πανηγύρι. Οι υπόλοιπες κυρίες του Συλλόγου συζητούν για την οργάνωση και τα φαγητά... συνέχεια...

Πρόσφατα, μια επισκέπτρια της Βωλάξ απευθύνθηκε στον φίλο της και του είπε: «Δεν είναι αυτό το χωριό που είχαμε έρθει τότε. Εκείνο ήταν μικρό και δεν είχε τίποτα... Είναι άλλο σου λέω, είμαι σίγουρη!»

Ήταν Δεκαπενταύγουστος του 1988, όταν ο φακός μια βιντεοκάμερας –σπάνιο για εκείνα τα χρόνια– προσπάθησε να καταγράψει τις γωνιές του χωριού μας, χωρίς να γνωρίζει ότι κατέγραφε το τέλος μιας ολόκληρης εποχής.

Τον Αύγουστο του 2010, εικοσιδύο χρόνια μετά, δοκιμάζουμε να κάνουμε την σύγκριση με το «σήμερα». Φωτογραφίζουμε το χωριό από την ίδια θέση ώστε να μπορεί κανείς να κάνει τη σύγκριση του τότε με το τώρα.

Δυστυχώς κάποιες φωτογραφίες δεν μπορούμε πλέον να τις αναπαράγουμε καθόλου: Νέα σπίτια εμφανίζονται μπροστά από τη θέση που είχε πάρει τότε ο φακός ή, πάλι, καινούργια οικήματα βρίσκονται ακριβώς επάνω στα σημεία που κάποτε υπήρχαν υπολείμματα πέτρινων τοίχων και γκρεμισμένων δομάτων.

Ξεκινάμε με το πρώτο μέρος αυτής της προσπάθειας.

Πηγή φωτογραφιών υπήρξαν:
Ντοκιμαντέρ, διάρκειας μίας ώρας, με τίτλο «Βωλάξ 1988»
Για τις φωτογραφίες του 2010: Leopold Dustal, Δημήτρης N. Βίδος

«Παν» και «άγυρις» σημαίνει συνάθροιση πλήθους, αγορά (<Πανήγυρις). Είναι, δηλαδή, ο ομαδικός εορτασμός της μνήμης αγίου ή άλλης θρησκευτικής επετείου, με τη συμμετοχή κατοίκων της περιοχής, συνοδευόμενη με μουσική, χορό και διασκέδαση. Οι δυο γιορτές της Βωλάξ είναι σίγουρα και παραμένουν μια τεράστια πολιτιστική κληρονομιά.

Τα πιο παλιά χρόνια στον τόπο μας δεν υπήρχαν καθόλου συγκοινωνίες, αυτοκίνητα, δρόμοι και οι άλλες ανέσεις που υπάρχουν σήμερα. Ούτε ραδιόφωνα, ούτε τηλεοράσεις, ούτε ηλεκτρικό ρεύμα. Ο κόσμος σε μεγάλο βαθμό ζούσε  στην απομόνωση. Η διασκέδαση έλλειπε παντελώς. Δεν υπήρχαν τότε οι σημερινές ταβέρνες του χωριού ή άλλα κέντρα διασκέδασης. Όλοι, μικροί και μεγάλοι, έδιναν τον καθημερινό τους αγώνα για να επιβιώσουν και να ζήσουν στα θεόρατα βράχια και στο άγριο τοπίο της Βωλάξ. Σχεδόν τα πάντα που είχαν σχέση με την τροφή τους οι κάτοικοι τα παρήγαγαν και τα έφτιαχναν μόνοι τους. Το επάγγελμα του γεωργού, του κτηνοτρόφου, ή του καλαθοπλέχτη το έδινε η ίδια η ζωή. συνέχεια...

Μήπως οι βωλακίτες είναι απόγονοι του Bοριά, του βασιλιά των ανέμων;

O Όμηρος και ο Ησίοδος αναφέρουν ότι το όρος «Γύρος» είναι το ψηλότερο βουνό της Τήνου, και οι περισσότεροι μελετητές πιστεύουν ότι αναφέρονται στον Tσικνιά (714 μέτρα), συνδέοντάς τον με τη μυθολογία. συνέχεια...

Φεβρουάριος 1642

Η πρώτη επίσημη καταγραφή του χωριού, βρίσκεται στον Κατάλογο Πρωτογέρων του 1621, στην ποιμαντική επίσκεψη του επισκόπου Νικόλαου Ρήγου στις 13 Φεβρουαρίου 1642. O επίσκοπος επισκέφτεται την παλιά ενορία του χωριού.

1907

Η εκκλησία που φαίνεται (μπροστά) ήταν η παλαιά ενορία της Bωλάξ (από καρτ ποστάλ της εποχής). Έπεσε το 1911 και από τότε χρησιμοποιείται το ενοριακό κοιμητήριο του αγίου Ιωάννη (πίσω). Στην θέση της γκρεμισμένης ενορίας υπάρχει σήμερα ένα μικρό εικονοστάσι.
 

1950

Tο ίδιο σημείο την δεκαετία του '50. Τις δεκαετίες του πενήντα και του εξήντα πολλοί νέοι εγκατέλειπαν το χωριό με κάθε τρόπο. Η υπόσχεση μιας καλύτερης ζωής στην πόλη τροφοδοτούσε τα όνειρά τους.

Καλοκαίρι 1985

Οι... αθηναίοι γυρίζουν και χτίζουν εξοχικά. Τα μισά σπίτια είναι ερειπωμένα, με πεσμένες στέγες ή γεμάτα ποντίκια. Υποτυπώδης χωματόδρομος οδηγεί στο χωριό.

Αύγουστος 2008

Πολλά δέντρα και πράσινο, σχεδόν κανένα ερειπωμένο σπίτι. Πλέον υπάρχει κατάστημα με σουβενίρ, δύο ταβέρνες, θέατρο, μουσείο και ιστοσελίδα!

Ένα σημαντικό βίντεο βρήκε ο Nίκος στο διαδίκτυο. Eίναι μια βιντεοκάλυψη 15 περίπου λεπτών από το Πανηγύρι της Kαλαμάν, 30 Aπριλίου του 1981, Πέμπτη μετά το Πάσχα. 

Για την μεταφορά: dvidos, 7_2015